Хотиннинг ажрашишга ҳуқуқи борми?

• 

Подробности

Бўлим: Фатволар

Чиққан санаси: 01 Июль 2014

(Нашр қилинган санаси)

 Бир дўстим ўн йилдан бери фарзандсиз. Докторлар унга бепуштлик ташхисини қўйишган, ҳозир аёлининг уйидагилар қизларини ажратиб олишмоқчи, сабаби фарзандсизлик. Эр-хотин ўртасидаги муносабатлар ҳозирги кунгача яхши эди, лекин ҳозир аёл эридан жавоб, яъни ажрашишни талаб қилмоқда. Аёл «бошқа эрга тегиб, фарзандли бўламан, умрим ўтиб кетмоқда» деб даъво қилмоқда. Шундай вазиятда эр хотинига жавоб бермаса бўладими? Ислом нуқтаи назаридан аёл ўз навбатида эрининг жавобисиз ҳам ажрашишга ҳаққи борми?

ЖАВОБ: Аёлнинг эридан маълум сабабларга кўра ажрашиши “хулуъ” дейилади. «Хулуъ» сўзи луғатда кийим ечиш маъносида кўпроқ ишлатилади. Шариатда эса хотин кишининг арз қилиб, бир нарса эвазига эридан ажрашишига хулуъ дейилади. Чунки эру хотин Қуръон таъбири ила бир-бирига кийим ўрнида бўлади. Аллоҳ таоло: «Агар икковларининг Аллоҳнинг чегараларида тура олмаслигидан қўрқсангиз, хотин берган эвазда икковларига гуноҳ йўқдир. Ушбулар Аллоҳнинг чегараларидадир. Демак, уларга тажовуз қилманг», деган.
Ушбу ояти карима асосида Ислом шариатида «хулуъ» ҳукми жорий қилинган. Эр-хотинда бирга яшаш иложи қолмаса, агар бирга туришса, гуноҳ иш юзага келиши муқаррар бўлиб қолсаю, шунда хотин ажрашишни истаса, эрига фидя-тўлов бериб ва уни рози қилиб ажрашиб кетса бўлади.
 Бу масалада «Мухтасари Виқоя»да бундай дейилган: “Ҳожат тушганда маҳрга яроқли нарса эвазига хулуъ қилса бўлади”. Бунга ҳозиргина ўрганган оятимиз ва қуйидаги ҳадиси шариф далилдир: “Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Собит ибн Қайснинг хотини Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳузурларига келиб: «Эй Аллоҳнинг Расули, мен унга хулқда ҳам, динда ҳам бир айб қўя олмайман, лекин Исломда куфрон бўлишини ёқтирмайман», деди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Унга боғини қайтариб берасанми?» дедилар. «Ҳа», деди аёл. Эрига: «Боғни қабул қилиб ол-да, уни бир талоқ қил», дедилар» (Имом Бухорий ва Насоий ривоят қилишган). Собит ибн Қайс розияллоҳу анҳу Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг айтганларини қилди ва шу тариқа Исломда биринчи хулуъ собит бўлди.
Узоқ муддат фарзанд кўрмаганлик ҳам узр ҳисобланади. Аммо ажрашга шошилмай Аллоҳдан биргаликда нажот сўрашни ва даволанишни маслаҳат берамиз (Аллоҳ билувчидир).