Янги туғилган чақалоқларга қандай исм қўйиш мумкин эмас?

• 

Подробности

Бўлим: Исмлар

Чиққан санаси: 01 Май 2015

(Нашр қилинган санаси)

        Янги туғилган чақалоққа чиройли ва чуқур маънога эга исм қўйиш лозим бўлади. Аллоҳнинг Росули саллаллоҳу алайҳи вассалом бу ҳақда шундай деганлар: “Қиёмат кунида Яратганнинг ҳисоб-китоби учун барчангиз исмингиз ва оталарингиз исми билан чиқариласиз. Шунинг учун фарзандга ҳайрли маънога эга исмлар беринг”.
    Росулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи вассалом маъносиз ва хунук исмларни ёмон кўрар эдилар. Бирор шаҳар ёки қишлоққа келсалар, мазкур жойларнинг исми чиройли ва эшитишга ёқимли бўлса хурсанд бўлар, аксинча хунук ва ёқимсиз бўлса, хафа бўлар эдилар.  
    Ойша онамиз (р.а.)дан ривоят қилинган ҳадисда Росули Акрам саллаллоҳу алайҳи вассалом хунук ва ёқимсиз жой номлари, ҳатто у киши олдига келган инсонларнинг исмларини ўзгартиришга эринмаганлар.
    Гўдакка исм беришда қуйидаги ҳолатларга алоҳида эътибор бериш лозим бўлади. Аллоҳ Таолонинг 99 гўзал исмлари бўлиб, баъзилари билан инсонлар ўз фарзандларини номлашади, лекин диний уламоларнинг сўзига кўра, баъзи Яратганнинг исмлари билан инсонларни аташ мумкин эмас. Масалан: Холиқ (Яратувчи), Роҳман (Меҳрибон), Қуддус (Нуқсони йўқ), Муҳаймин (Ҳамма нарсани қамраб олувчи), Ал-Мутакаббир (Кибриёси ва улуғлиги муболағали Зот).
    Уларнинг фикрига кўра, бу исмлар фақатгина Яратганга хос бўлиб, оддий инсонларни бундай номлаш харомдир. Лекин, мазкур исмлар олдига “Абду”, яъни “банда” сўзини қўшиб ишлатиш мумкин. Масалан: “Абдуҳолиқ”, “Абдуроҳман” ва х.к.
Баъзи уламоларнинг фикрига кўра эса, Аллоҳнинг сифатларини акс эттирувчи баъзи исмлар билан инсонларни номлаш мумкин, чунки банда мазкур сифатларга лойиқ бўлишга харакат қилади. Мазкур исмларга қуйидагиларни киритиш мумкин: Алийм (Ҳар бир нарсани билувчи), Самийъ (Ҳар бир нарсани эшитувчи), Басийр (Ҳар бир нарсани кўрувчи). Лекин шу мазкур исмлар олдига ҳам “Абду” сўзини қўшиб ишлатиш тавсия этилади. 
Агар чақалоқнинг ота-онаси хар хил динга мансуб бўлишса нима қилиш лозим бўлади? Имом болага номусулмонча исм қўйиши мумкин-ми? Қачон-ки, болага мусулмонча исм қўйилса, албатта унинг маъноси тушунтирилиб, ота-онага насиҳат берилади. Қачон-ки, ота-она томонидан фарзандга номусулмонча исм танланган бўлса, бу исмни ҳам гўдакка қўйиш мумкин бўлади.
Фарзанд балоғатга етгач, унга ўз исми ёқмаса ўзгартириб олиши мумкин бўлади. Исм қўйишнинг фарз ва суннатлари мавжуд. Қайси-ки ота-она ўзаро розилик билан фарзандига “Абдурроҳман” каби исмни берса, фарз амалини бажарган, қачон-ки суннатни адо этмоқчи бўлсалар, гўдакнинг қулоғига “азон” ва “такбир” айттиришлари лозим бўлади.   

Абдулхақ хазрат Саматов
«Шариат: ваъзлар, хукмлар, фатволар, тавсия ва савол-жавоблар»

Манба: islam-today.ru
Таржимон: Абу Асадуллоҳ