1. Skip to Menu
  2. Skip to Content
  3. Skip to Footer

Моҳипайкар Кўсем Султон Усмоний Султон Аҳмаднинг рафиқаси

Ҳуррам Ҳасаки Султон Сулаймон Қонунийнинг аёли

Сўнгги сўз ўрнида…

Худди шу ерда мавзуимизга нуқта қўймоқчи эдик. Аммо бир нарса ҳақида айтиб ўтмасак, гапимиз чала қолгандай туюлаверди. Ҳаётдаги ҳар бир ҳолатда китобда келтирилган тавсиялар  асқотади, ёрдам беради, булар ҳамма безовталиклар, муаммолар ва изтиробларнинг ечими, деб фикр юритмаслик керак. Агар ҳар бир инсон турмушида  хотиржамлик, руҳий сакинат бўлишини, ором-фароғатда яшашни истасаю, аммо ўзи жамият атўлқинзоларининг манфаати, иззат-нафси, хулқ-атвори, мақом-мартабаси билан ҳисоблашмаса, ниятига эриша олмайди. 

Чунки инсонлар ўртасидаги муносабатлар, муомала-муноқашалар инсонларнинг ўзларига ўхшаган жуда мураккаб. Бу йўлда турли тушунмовчиликлар, хатолар, йўқотишлар, ихтилофлар келиб чиқиши табиий. Сиз билан бизнинг вазифамиз ҳар қандай шароит ёки ҳолатда ҳам тортишув-ихтилофга бормаслик, муроса ва келишиш йўлини тутиш, инсонлигимизни, мусулмонлигимизни унутмаслик, эл назаридан қолмасликдир. Шундагина чинакам хотиржамликни қўлга киритамиз, икки дунё саодатига эришамиз. Бу йўлда ҳаммангизга сабр-бардош, чиройли оқибат, эзгу туйғулар ёр бўлаверсин! 
Энди «Ўкинма» асарида келтирилган хотиржамлик ва руҳий фароғатга олиб борувчи тавсияларни ҳукмингизга ҳавола этиш билан сўзимизни якунлаймиз:
* Иймон ва яхши ишлар пок ҳаёт сиридир. Бу икковини қўлга киритиш учун ҳаракат қилинг.
* Илм ва матўлқинрифат талабида бўлиб, ҳамиша китоб ўқишни йўлга қўйиш лозим, чунки китоб ўқиш ғамни кетказади. 
* Одамларга яхшиликнинг ҳамма турини раво кўринг, доимо яхшилик қилиб юринг, шунда қалбингиз шод бўлади.
* Шижоатли бўлинг, журтўлқинатсизлик ва қўрқоқликни тарк этинг. Шижоатли бўлиш қалбга роҳат бахш этади.
* Қалбингизни ҳасад, гина, ахлоқсизлик, ғирромлик каби барча иллатлардан покланг.
* Назар солиш, гапириш, қулоқ солиш, одамларга аралашиш, ейиш ва ичишда метўлқинёр бузилишига йўл қўйманг.
* Самарали ишларга банд бўлинг, шунда ғам-хафаликни унутасиз.
* Шу бугунги куннинг ҳудудида яшанг, ўтиб кетган ёки энди келадиган кунларингизни унутинг.
* Кўриниши, ризқи, саломатлиги, бойлиги, илми ва шунга ўхшаш нарсаларда ўзингиздан пастроқдагиларга қаранг, шундайларга эргашинг.
* Эҳтимолнинг энг ёмонини чамалаб кўринг, кейин у нарса содир бўлса, ўша воқеага қараб муомала қилинг.
* Этўлқинтиборингизни қўрқинчли хаёллар ва ёмон фикрларга қаратманг, итоат эттирманг.
* Ғазаб қилманг, сабрли бўлинг, ғазабингизни ичингизга ютинг, ҳалим, бағрикенг бўлинг, чунки инсон умри жуда қисқадир.
* Нетўлқинматлар кетишидан, азоб-бало келишидан асло хавфсираманг, балки Аллоҳга таваккал қилинг.
* Муаммоларга табиий ҳажм беринг, ҳодисаларни катталаштириб юборманг.
* Фитна, тил бириктириш, бошқаларга қийинчилик етишини кутиб туришдан ўзингизни халос қилинг.
* Ҳаётингизни соддалаштиринг, дабдабали яшашдан четланинг. Чунки, ортиқча нарсалар билан яшаш ортиқча машғулотдир. Жисмнинг дабдабада бўлиши руҳ учун азобдир.
* Ҳузурингиздаги нетўлқинмат билан содир бўлган мусибат (уй ёниши, пул-бойлик йўқолиши каби) ларни чамалаб кўринг, шунда йўқотишдан кўра фойдани кўпроқ топасиз.
* Сиз ҳақингизда айтилган ёмон сўзлар ҳеч қачон сизга зарар бермайди, балки ўша сўзни айтган кишига зиёни етади. Бу ҳақда ўйлаб, бош қотириб ўтирманг.
* Фикрларингизни тўғрилаб олинг, нетўлқинмат, муваффақият ва фазилат устида кўпроқ фикр юритинг.
* Бирор кишидан раҳмат кутиб ўтирманг, ҳеч кимнинг устида бу борада ҳаққингиз ҳам йўқ. Балки яхшиликни Аллоҳ розилиги учунгина бажаринг.
* Фойдали режалар тузинг, ғамингизни унутиш учун ўша режага машғул бўлиб, фикр юритинг.
* Ишингизни шу заҳоти бартараф қилишни ўрганинг, бугунги ишингизни эртага қолдирманг.
* Ўзингизга муносиб бўлган фойдали амални ўрганинг, ўзингиз роҳат оладиган ишни бажаринг.
* Яқин ва узоқ кишиларингиз билан уларнинг фақат яхшиликларини кўриб муомала қилинг, айбларидан кўзингизни юминг.
* Бировларнинг хатоси, миш-мишлар, тойилишлар ва одамлар ҳақидаги хабарларга этўлқинтибор бераверманг.
* Пиёда юришга, спортга ва соғлигингизга аҳамият беринг, чунки соғ танда соғ ақл бўлади.
* Агар тонг оттирсангиз кеч бўлишини кутманг, бордию кеч киргизсангиз тонгни кутманг.
* Мозийни унутинг, ўтган нарсага аҳамият бериш ва унинг устида бош қотириш аҳмоқлик ва жинниликдир. 
* Танқидлардан саросимага тушманг, бардам бўлинг, шуни билингки, танқидлар қийматингизни ўлчовчи нарсадир.
* Ҳар бир иш, ҳамма нарса қазо ва қадар билан бўлади, шуни асло эсдан чиқарманг.
* Бирор кишидан раҳмат кутиб ўтирманг.
* Энг ёмон тасодифлар рўй бериб қолишига ҳамиша шай туринг.
* Балки сизда содир бўлаётган нарсалар яхшилик бўлиб чиқар.
* Мусибатлар кўзга малҳам ва қалбга қувватдир.
* Албатта қийинчилик билан бирга енгиллик ҳам бор. 
* Ҳаёт бу нон, сув ва соя дегани. Булардан бошқасига аҳамият берманг. 
* Кўпинча қўрқилган нарсалар содир бўлмайди.
* Мусибатга учраганларда бизга намуна бордир.
* Жиддий ва самара берувчи ишларни ўзингизга вазифа қилиб олинг, бекорчиликдан четланинг.
* Миш-мишларни тарк қилинг ва шов-шувларни тасдиқламанг.
* Қасос олишга бўлган қизиқишингиз ва адоватингиз хусуматчингиз у ёқда қолиб фақат ўзингизнинг соғлигингизга зарар беради.
* Сизга етадиган барча мусибатлар гуноҳ-хатоларингизга эваздир.