Исломий оила

Home
Сайт боши
Исломий оила
Иффатли бўлайлик

Янги мақолалар

Сайт бўлимлари

Ҳомиладорлик

Подробности: Бўлим: Ҳомиладорлик тақвими; Чиққан санаси: 01 Апрель 2013; (Нашр қилинган санаси)

Она бўлиш ҳар бир аёл орзу қилган бахтдир. Ҳомиладорлик белгилари пайдо бўлганда яхшиси врачга бориб учрашинг. Чунки сиз ҳомиладорлик деб ўйлаган белгиларингиз бошқа касалликнинг бошланиши ҳам бўлиши мумкин.
Кўпчилик аёллар ҳайз вақтида келмаганида шундай гумонга борадилар. Ҳомиладорликдан ташқари баъзи бошқа касаллликларда, руҳий зарбада, ҳаёт тарзининг ўзгаришида, иқлим ўзгарганида, айрим дорилар таъсирида ҳам ҳайз кўрмаслик мумкин. Шунинг учун аввал унинг сабабини аниқлаш лозим.
Врачга борганингизда у сизга анализ топширишингизни таклиф этади. Ҳозирги кунда баъзи таҳлилларни врач назоратисиз қилиш мумкин. Бунинг учун экспресс-тестлар мавжуд. У пешоб ёрдамида ҳомилани аниқлайди. Агар кўрсатилган йўриқнома бўйича тўғри амал қилиб текширсангиз тезда натижага эга бўласиз. Бир зумда ҳомиладормисиз, йўқми аниқлаб беради. Салбий натижани кўриб шубҳалансангиз бир неча кундан сўнг таҳлилни такрорланг. Сабаби ҳомиладорликнинг эрта даврида ва пешобдаги модда етарли бўлмаганида ҳам салбий натижа кўрсатилади.
Бўлажак она организмидаги жисмоний ўзгаришларга тўлишиши билаг бирга бачадон ҳажмининг ортиши, кўкракларни катталашишини ҳам қўшиш мумкин. Шу билан бирга қон айланиши, нафас олиши, ва сийдик йўли, овқат ҳазм қилиш аъзоларида ҳам ўзгаришлар кузатилади. Она организмининг барча аъзолари янги ҳолатга мослаша бошлайди.
Бачадон ҳомиладорликнинг бошидаёқ ўзгарар бошлайди. Тўққиз ойда у 50-60 гр оғирлигидан бир кг гача, узунлиги 6,5 см дан 32-33 см гача, сиғими эса 2-3 мл дан 4 гоҳила эса 5 л гача катталашади. Танангиздаги ўзгаришларни сиз 4-5 ойлардан кўришингиз мумкин.
У бутун ҳомиладорлик даврида ўзгариб боради. Чўзилувчан қорин деворлари аста катталашади. Биринчи ойларданоқ кўкрак катталашади, сўрғичлари қорамтир рангга киради.
Қон орқали ҳомилага зарур бўлган барча моддалар етиб боради ва чиқиндилари қайтиб чиқади. Туғруққача онанинг қон томирлари кенгайиб, танадаги қон миқдори 4 л дан 5-6 л гача ортади. Темир моддасига бўлган талаб ортади. Врач кўрсатмаларига амал қилиб темир моддаси бор озиқ-овқат ва дориларни қабул қилиб туриш лозим.
Юрак уриши 3-ойдан бошлаб туғруққача минутига 60-90 тага етади. У катта ҳажмдаги қонни танага ҳайдаб бериш учун тезроқ уради. Барча юрак қон тизими қўшимча оғирликка мослашади.
Нафас олиш аъзоларида ҳам ўзгаришлар рўй беради. Бурундан нафас олиш қийинлашади. Ахир сиз икки киши учун нафас оласиз.
Бачадон катталашиб ошқозон, ичак ва сийдик қопчасини сиқа бошлайди. Лекин онанинг ички аъзолари янги шароитга мослашиб ўсаётган ҳомилага жой бўшатишади.
Ҳомиладорликнинг бошланғич даврида сўлак оқиши, милклар қонаши кузатилади. Стоматолог ҳузурига бориб тишларингизни аввалдан даволатиб олинг. Бу даврдв тишлар кўп карийсга учрайди. Соғлом тишлар овқат яхши ҳазм бўлишининг омилидир.
Прогестерон гормони таъсирида ичак ошқозон каби секин ишлай бошлайди. Оқибатида ич қотиши кузатилади.
Ҳомила катталашиб бачадонни эза бошлайди. Шу сабаб тез-тез ҳожатга бориш хоҳиши бўлади. Унинг устига қон ҳажми кўпайиб буйрак иши ортади.

Ҳомиладорликнинг 1 - ҳафтаси

Подробности: Бўлим: Ҳомиладорлик тақвими; Чиққан санаси: 01 Апрель 2013; (Нашр қилинган санаси)

Акушерлар ҳомиладорлик муддати ва туғиш вақтини охирги ҳайзнинг биринчи кунидан ҳисоблашади. Сабаби тухумдонда тухум ҳужайра етилиб, уруғланишга тайёрланади. Шунинг учун ҳомиладорлик ҳали бошланмасидан олдин унга кўрилган тайёргарлик вақти ҳомиладорлик муддатига қўшиб ҳисобланади.

Сизнинг организмингиз учун бу одатий ҳолат. Бундай жараён биринчи ҳайз кўриш вактидан бошлаб то шу кунгача ҳар ой давом этиб келмоқда. Ҳозирданоқ марказий асаб тизимингиз фаол равишда гормонал фонни ўзгартириб мослаштиряпти. У 300 000 та тухум ҳужайраларингиздан бирини секин аста уруғланишга тайёрлайди. Бунга тахминан ўртача икки ҳафта кетади. Шунинг учун бу ҳафта ҳомиладорликнинг илк ҳафтаси ҳисобланади. Ахир бўлғуси фарзандингизнинг сиймоси айнан шу вақтда шаклланади. Агар ҳаёт тарзингизни ўзгартирмаган бўлсангиз ҳозир бунинг айни вақти. Келгуси тавсиялар бўлғуси кичкинтойингизга яхши имкониятлар яратишингизга кўмак беради.

Ҳомиладорликнинг 3 - ҳафтаси

Подробности: Бўлим: Ҳомиладорлик тақвими; Чиққан санаси: 01 Апрель 2013; (Нашр қилинган санаси)

Тухум ҳужайра ёрилиб бачадон найчасида уруғланишга тайёр турибди. Уруғланиш – аёл ва эркак жинсий ҳужайраларининг бир бирига қўшилишидирки, натижасида одам хромосамаси тўплами тикланиб, сифатли янги ҳужайра пайдо бўлади.

Уруғланиш жараёни 3 даврга бўлинади:

1 – сперматазоид ва тухум ҳужайранинг бир бирига яқинлашиши;
2 - ўзаро алоқага киришиши ва тухум ҳужайранинг активлишиши;
3 – сперматозоиднинг тухум ҳужайрага кириши ва қўшилиб кетиши.

Аёл ва эркакнинг етакчи жинсий ҳужайралари бирлашади. Шу йўл билан уруғланган тухум ҳужайра (зигота) ота – онасидан наслий генларни қабул қилади. Унинг ҳар бир қисми ҳомиланинг муайян аъзоларининг тузилишига асос бўлади.

Уруғланган тухум ҳужайра бачадон найчасидан уч кун давомида бачадон томонга ҳаракатланади. Шу жараёнда у мураккаб бўлган қайта тузилишни босиб ўтиб, бўлинаётган ҳужайралар шар шаклига эга бўлади. Бачадонга тушгач тухум ҳужайра яна уч кун давомида бирикиш еригача ҳаракатда бўлади.
Уруғланишдан сўнг уч сутка ўтгач ҳомила тут мевасига ўхшаш шаклдаги 32 ҳужайрадан иборат бўлади. Ҳафта охирига бориб ҳужайралар сони 250 тагача кўпаяди, шакли эса диаметри 0,1 – 0,2 мм ли шарга ўхшаш бўлади. Бу вақтда ҳомила тухум ҳужайра сариғидаги озгина заҳира ҳисобидан кун кўради.
Сўнгра икки сутка давомида ҳомила бачадон ичида эркин ҳолатда бўлади. Уруғланишдан сўнг 7 - ҳафтасидан бошлаб ҳомиланинг бачадон деворига ўрнашиши бошланади. Бу ҳолат имплантация (ҳужайранинг бачадонга бирикиши) дейилади. Айнан шу жараён ҳомиланинг биринчи нозик ва жиддий давридир. Агар имплантация муваффақиятли кечса, энди туғилажак фарзандингиз сиз орқали озиқланади.

Ҳомиладорликнинг 2 - ҳафтаси

Подробности: Бўлим: Ҳомиладорлик тақвими; Чиққан санаси: 01 Апрель 2013; (Нашр қилинган санаси)

Жараён давом этмоқда. Минглаб тухумҳужайралар орасидан “пешқадамлари” ажралиб чиқади. Кўпинча бу битта – ягона тухумҳужайра бўлиб, у пуфакча ичида алоҳида суюқликка тўла бўлади. Баъзида иккита ёки ҳаттоки учта тухумҳужайра ҳам етилиши мумкин. У ҳолда сиз эгизакларни дунёга келтиришингиз мумкин.
Ҳафта охирига бориб пуфакча катталашади. Бу ҳаммаси овуляцияга тайёргарлик жараёни (пуфакча ёрилиб тухумҳужайра ташқарига чиқади). Шундан сўнг одатда тухум ҳужайра бачадон найчасига ўтиб сперматозоид билан учрашиши мумкин. Аввалги кўпикча ўрнида эса махсус - сариқ танача пайдо бўлади. Бу атамани эслаб қолинг. Сариқ танача ҳомиладор аёлни гормонал қўллаб - қувватлаш учун зарур. Шунинг учун унинг аҳамияти беқиёс. Айнан у ҳомиладорлик вақтидаги кўп аёлларда учрайдиган эрта токсикозларга сабаб бўлади.

Ҳайз кўрган биринчи кунингиздан бошлаб ҳисоблаганда иккинчи ҳафтанинг охири – учинчи ҳафтанинг боши ҳомиладор бўлишингиз учун энг қулай фурсатдир.
Ҳафта давомида турмуш ўртоғингиз “ота бўлишга тайёргарлик кўриши” лозим. У ўз танасини ташқи зарарли таъсирлар: алкогол, тамаки, зарарли нурланиш, заҳарли газ ва шу кабилардан ҳимоя қилиши керак. Чунки, айнан шу вақтда унинг организмида ўзаро мусобақада ғолиб чиқиб тухум ҳужайра билан учрашадиган сперматозоид пайдо бўлади ва етилади. Айтгандай, “пойгачилар” сонини ошириш мақсадида икки – уч кун жинсий алоқа қилмаслик яхши натижа беради.

Ҳомиладорликнинг 4 – ҳафтаси

Подробности: Бўлим: Ҳомиладорлик тақвими; Чиққан санаси: 01 Апрель 2013; (Нашр қилинган санаси)

Ҳомиланинг ташқи қатлами хориальнй гонадотропин номли гормон ишлаб чиқара бошлайди. Айнан шу гормон она организмига белги бериб, аёлнинг ҳомиладор бўлганлигини, энди турмуш тарзини ўзгартириб унга мослашиш лозимлигини билдириди. Бу гормон орқали қисқа вақт ичида уй шароитида қўлланиладиган экспресс – тест ёрдамида ҳомиладорликни аниқлаш мумкин. Лекин ушбу ҳафтада айтиб ўтилган гормон концентрацияси жуда оз миқдорда бўлганлиги учун тестни яхшиси кейинги ҳафтада ўтказганингиз маъқул.
Сариқ танача ишга тушди, энди сиз ҳомиладорликнинг биринчи белгиларини ҳис қилишингиз мумкин.

Ҳозирги кунда ҳомиладорликни аниқловчи экспресс – тестларни ҳар бир дорихонадан топса бўлади. Уларни кутилаётган ҳайзингиз келмаган биринчи куниёқ қўллашингиз мумкин. Лекин аниқ маълумотни бир неча кун ўтгач олишингиз мумкин. Ҳомиладор бўлишни сабрсизлик билан кутаётган ҳар бир аёл бу саволга тезроқ жавоб олишни истайди.
Ўз организмига эътиборли бўлган бўлажак она “гумонли” белгиларни тест жавобидан аввал сезади.

ҲОМИЛАДОРЛИКНИНГ АВВАЛГИ ҲАФТАСИДАГИ ИЛК АЛОМАТЛАРИ

Ҳомиладорлик белгилари ҳақида 170 та аёлдан сўралди, уларнинг натижалари қавс ичида кўрсатилган.

1.    НАВБАТДАГИ ҲАЙЗНИНГ КЕЛМАСЛИГИ (34%)

Ҳомиладорликнинг энг кенг тарқалган аломати. Лекин баъзан бу ҳолат организмда гормонал ўзгаришларда ёки турли касалликларда рўй бериши мумкин. Агар аёлда ҳайз даври ўзгарувчан, беқарор бўлса ёки аввалги туғруқдан сўнг қайта тикланмаган бўлса, одатда аёл бундай “кечикишга” бошқа аломатлар сезилмагунча эътибор қилмайди. Бундай эътиборсизлик ҳафталар, гоҳида эса ойларга ҳам чўзилиши мумкин.

2.    КЎКРАКНИНГ ЎТА СЕЗУВЧАН, ОҒРИҚЛИ БЎЛИШИ (28%)

Кўпчилик аёллар ҳар сафар ҳайз муддати яқинлашганда шу каби белгиларни ҳис этишади. Ҳомиладорлик аломати бўлган кўкрак оғриғи одатдагидан кучлироқ бўлади. Шубҳасиз, бу ҳам ҳомиладорликнинг кенг тарқалган белгиларидан.

3.    ҲИДЛАРГА БЎЛГАН СЕЗУВЧАНЛИКНИНГ ОШИШИ (11%)

Аксар аёллар учун бу энг муҳим аҳамиятга эга белги. Севимли атирлари кутилмаганда тоқат қилиб бўлмайдиган, транспортдаги одамлар эса ўта “сассиқ”, эрининг одеколони эса чидаб бўлмайдиган даражада ёқимсиз ҳидга эга бўлиб қолади.

4.    КЎКРАКНИНГ КАТТАЛАШИШИ (8%)

Ҳомиладорликнинг биринчи ҳафталарида камдан кам аёл бу ўзгаришни сезади. Одатда кўкрак охирги ойларда сезиларли даражада катталашади. Лекин кузатувчан бўлсангиз, кўкрагингизнинг озгина катталашганлигини аввалроқ сезишингиз мумкин.

5.    ЭРТАЛАБКИ КЎНГИЛ АЙНИШИ (5%)

Баъзи аёлларда тонгги лоҳаслик ёки бошқача қилиб айтганда эрта токсикоз ҳомиладорликнинг 7 - ҳафтасидан бошланиб то 12 - ҳафтасигача давом этади. Лекин айрим ҳолларда кўнгил айниши ундан аввалроқ ҳам бошланиши мумкин.

6.    ҚОРИН ОСТИДА НИМАНИДИР СЕЗИШ (5%)

Аёллар буни ички ҳис билан олдиндан сезиш дейдилар. Айримлар қорин остида тортишиш ёки санчишни сезадилар. Гоҳида эса оғриқ кучли ва давомли бўлиши мумкин. Баъзан бўлғуси она нимани ҳис қилаётганлигани аниқлолмайди, фаҚатгина у ерда “нимадир борлигини”, нимадир рўй бераётганлигини сезади.

7.    СЕВИМЛИ ТАОМЛАРНИНГ ЎЗГАРИШИ (5%)

Ҳомиладорликнинг илк ҳафталарида бўлғуси оналар иштаҳалари бирдан ортганлигини сезадилар. Бошқалари эса аксинча, иштаҳалари умуман йўқолганлигидан шикоят қиладилар. Кўпчилик аёллар ўз таомномаларини ўзгартиришга мажбур бўладилар. Аввал оддатий бўлган маҳсулотларга энди кўнгил тормай, ёқтирмаганларини эса севиб истеъмол қила бошлайдилар.

8.    КАЙФИЯТНИНГ ЎЗГАРИШИ, ЙИҒЛОҚИЛИК (4%)

Айрим аёллар буни ҳомиладорликнинг энг биринчи аломати деб ҳисоблайдилар. Лекин ҳайз олди синдромига йўлиққан аёллар кайфиятнинг тезда ўзгаришини ҳар сафар ҳайз даври бошланиши олдидан ҳис қиладилар.

9.    ТЕЗ – ТЕЗ ҲОЖАТГА БОРИШ

Бу белги ҳам баъзи аёлларда ҳомиладорлик аломати сифатида кўринади.

10.    ВАЗН ЎЗГАРИШИ

Одатда бўлғуси оналар охириги ойларда вазн тўплашади. Ҳомиладорликнинг биринчи ҳафталарида эса айрим аёллар озишади, вазни камайганлигини кузатишади.

11.    ТАНА ҲАРОРАТИНИНГ ОШИШИ

Баъзи аёлларда ҳомиладорликнинг илк ҳафталарида тана ҳарорати 37 – 37,2 даражагача кўтарилади, гоҳида унга бош оғриғи ҳам қўшилади. Агар бунга ҳомиладорликнинг аломатларидан бири бўлган бурун битиши ҳам қўшилса, унда бу ҳолатни осонлик билан шамоллашга йўйиш мумкин.

12.    СЕРУЙҚУЛИК, ТОЛИҚИШЛИК

Бу белги ҳам ҳомиладорликнинг илк аломатларидандир. Шунга қарамай серуйқулик бошқа кўплаб сабаблар орқали юзага келиши мумкин.

Кўриб турганингиздек ҳомиладорлик аломатлари жуда ҳам кўп ва турлича. Баъзи аёллар санаб ўтилган аломатларнинг бир қанчасига дуч келсалар, баъзилари эса ҳомиладор бўлганликларини фақатгина ҳайзлари вақтида келмаганлигидан биладилар. Айримлар эса ҳатто бола биринчи бор қимирламагунича ҳомиладор эканликларинидан гумон ҳам қилмайдилар. Яна бир тоифа эса фақатгина қоматларида ўзгариш сезганларида ҳомиладор эканликларини гумон қиладилар. Ҳар қалай бундайлар жуда кам учрайди.

Ҳомиладорлик сизга бахт келтирсин!

Она бўлиш ҳар бир аёл ва қолаверса ҳар бир жуфт ҳаётидаги асосий воқеадир.
Сиз умид қилиб кутган эдингиз, жуда хоҳлагандингиз, ниҳоят у содир бўлди! Сиз ҳомиладорсиз! Сиз бахтлисиз! Ҳаётингиздаги энг катта орзуингизни амалга ошишида хурсандчилигингиз билан бирга хавотир ҳам бор. Атрофингиздагилар ҳали бу янгилик ҳақида билишмайди. Ўзингиз ёлғиз янги ҳиссиёт ва фикрлар қуршовидасиз.
Қийинчиликларга қарамай ҳомиладорлигингиздан чексиз бахтиёрсиз. Ахир у сизни наслни давом эттира олишингизнинг исботидир. У орқали ҳаётингизда янги саҳифа очилади.

Болани тўққиз ой давомида кислород ва озуқа билан таъминлаб, унинг организми учун кераксиз бўлган моддаларни олиб чиқувчи киндик ичакчаси ва йўлдош шакллана бошлайди. Уларнинг ривожланиши ҳомиладан ташқари бўлган аъзолардан бошланади. Улар учта: хорион, амнион ва тухум сариқчаси халтаси. Бу қисмларсиз кичкинтой ривожлана олмайди. Хорион кейинчалик йўлдошга, амнион - ҳомила пуфагига, сариқча халтаси эса киндик ичагига айланади.
Қизиғи шундаки, бу аъзоларнинг шаклланишида оталик генлари онаникига нисбатан фаолроқ бўлади. Азалдан эркакнинг вазифаси – муҳофаза қилиши лозим бўлганларни ҳимоялаш ва ҳаёт давомийлигини сақлаб қолиш бЎлган. Бу масъулият ҳаттоки ген даражасида ҳам кўринади (бошқача қилиб айтганда, сперматозоид эркак организмининг битта – ягона ҳужайраси бўлса ҳам “ўзини ҳақиқий эркакдек тутади”).
Кичкинтойингиз ҳозир бир неча қаватли япалоқ гардишга ўхшайди. Унинг ҳар бир қавати турли аъзо ва тўқималарга асос бўлади. Фарзандингиз келажаги учун бу ўта масъулиятли даврдир. Шунинг учун ҳомиладорликнинг биринчи ҳафталарига тааълуқли тавсиялар ҳозир жуда ҳам муҳим.