1. Skip to Menu
  2. Skip to Content
  3. Skip to Footer
  • Никоҳ эълони ва унда кўнгилху
  • Никоҳ тўйини қилиш кимнинг зи
  • Эр-хотин орасидаги муштарак ҳ

Muslima.Uz

“...Мени телевизорга айлантириб қўй”

Кунларнинг бирида, бошланғич синфлар ўқитувчисининг бири ўқувчиларидан: "Худо сиз учун нима қилиб беришини хоҳлар эдингиз?", деган мазмунда иншо ёзишни вазифа қилиб топширади. Кечаси, ёзма ишларни текшираётган вақтида бир иншо диққатини тортади ва уни жуда хафа қилиб қўйади. Шу вақт унинг эри кириб қолади ва аёлининг кўзи тўла ёш ҳолатида, йиғлаб ўтирганига кўзи тушади. “Нима бўлди?” – деб сўради у. “Ўқинг”, деб, унга ўша ўқувчи боланинг иншосини узатади.

“Парвардигор, бугун Сендан алоҳида бир нарса ҳақида ўтиниб сўрамоқчиман: мени телевизорга айлантириб қўй. Мен унинг ўрнини эгаллашни истайман. Уйимизда телевизор яшаётгани каби яшашни хоҳлайман. Алоҳида жойга эга бўлиб, оиламизни ўз атрофимда жам бўлишини жуда истайман. Гапираётганимда гапларимни бўлмай ва турли хил саволларни беравермаслигини истайман. Диққат, эътиборда бўлишни истайман. Телевизорга қандай муносабатда бўлишса, менга ҳам худди шундай муносабатда бўлишларини истайман. Дадам ишдан чарчаб келсалар ҳам, унинг ёнида бўлишни хоҳлайман. Онам хафа бўлиб, ёлғиз қолганида мени эътиборсиз қолдириш ўрнига менга кўпроқ эътибор қилса, дейман. Ота-онам ҳамма нарсани ташлаб, ҳеч бўлмаса озгина вақт бўлса ҳам майли, мен билан бирга бўлса... Парвардигорим, мен кўп нарса ҳақида сўраётганим йўқ... Мен фақат ҳар қандай телевизор яшагани каби яшашни истаяпман, халос”.

“Даҳшат” Бечора бола!”- деб ўқитувчининг эри ҳайқириб юборди. -“Ўзи қандай ота-она экан улар, шунчалик ҳам бўладими?!” Ўқитувчи аёл кўз ёшлари билан: “Бу иншони, бизнинг ўғлимиз ёзибди...”

Абу Муслим таржимаси

Ўладиган дунёда…

Дунё ҳақидаги мушоҳадаларга берилишдан олдин, бир-иккита ҳаётий лавҳаларга назар солсак.

Шарқираб оқаётган сой ёқасидаги супада бир тўда йигитлар улфатчилик қилиб ўтиришибди. Улар ҳозир бу дунёнинг барча ташвишларини унутишган. Даврадан ҳазил-мутойиба, ундан кейин «гур» этиб янграйдиган қаҳ-қаҳа аримайди. Гап орасида дастурхонга тўкиб ташланган турли ноз-неъматлардан «қани олинг, қани олинг» қилишиб танаввул этишмоқда. Мана энди кафтларнинг устига қўндирилган ва бир-бирига жаранглаб урилиб турган пиёлалар ҳам ўртада айлана бошлади. Яна бир карра такрорлаш ўрни келиб қолди: улар ҳозир бу дунёнинг барча ташвишларини унутишган… Дарвоқе, улфатчиликдан мақсад ҳам ўзи шу – кундалик турмуш, уй-рўзғор, иш, тирикчилик ташвишларидан нарироқ қочиш, уларни унутишдан иборат.
Кўринишдан буларнинг ичида энг ёшроғи, мўйлаблари энди сабза ура бошлаган йигитчага ҳам навбати билан пиёла узатилди. У қўлини кўксига қўйганча, уни олмоқликни рад этди.
Жўрабошининг аччиғи келди.
- Акахонларинг узатгандан кейин олгин-да! Катталарнинг қўлини қайтариш одобдан эмас…
Йигитча ёлборганнамо, уларга илтижо қилди:
- Умрим бўйи ичмаганман. Бундан кейин ҳам Аллоҳ ҳаром қилган нарсани ичмайман…
- Ҳей, сен қанча умр кўрибсанки, бизларга ақл ўргатасан? Ушла буни, ўладиган дунёда айшингни суриб қолсанг-чи!..
Қизиқ гап-а: «ўладиган дунёда айшингни суриб қол…»
Айтадиган инсон йўқки, «дунё ташвишларидан ҳоли яшашни истасанг, Аллоҳни зикр қил, ўладиган дунёда чинакамига айшингни суришни истасанг, ихлос билан Яратганга ибодат-ла машғул бўл!»
Янглишдим, айтадиганлар, алҳамдилуллаҳ бор, кундан-кунга кўпайиб ҳам боряпти. Аммо бу насиҳатни қулоқлари билан эшитиб қалбига жо қилишга қодир бўлганлар камроқ.

* * *

Ўлиб кетган онасининг ҳурмат-эътиборини жойига қўйиш учун, фарзандлари эҳсон беряпти. Келаётган меҳмонларнинг сон-саноғига етиш қийин. Кўринишдан ҳаммалари бообрў, ўзига тўқ кишилар. Улардан биронтаси хақида мана шу одам мискин, бечора экани сабабидан эҳсонга таклиф этилибди-да, демайсиз. Дастурхоннинг безатилишига ҳам гап йўқ. Тортилаётган таомларни айтмайсизми?! Сомса, ундан кейин ҳасип, ундан сўнг норин, кетидан ярим косадан мастава, ва ниҳоят ош. Ўз уйида қозони канда бўлмай кунига уч марта қайнаб турган, музхоналари ҳамиша лиқ турадиган кишилар олдига келаётган ликопчаю косаларни паққос бўшатиб жўнатмоқдалар…
Гўё уларнинг фикру хаёлида битта гап: «Ўладиган дунёда еб-ичиб ол!»…
Афлотун: «Мен ейиш учун яшамайман, яшамоқ учун ейман», деганда бу ўладиган дунёнинг торгина чегарасидан чиқиб кета олмади.
Аммо ислом дини арконларини маҳкам тутган азизлар эса, емоқнинг энг яхши миқдорини ибодатга лойиқ куч-қувват тўплашга лойиғи деб билдилар.

* * *

Ота мерос катта ҳовлидаги эски иморатлар бузилиб, ўрнига пишиқ ғиштдан янгилари қурилмоқда. Янги уйнинг бир томонида ака ўз оиласи билан, бошқа томонида ука бола-чақаси билан яшайдиган, замонавий, икки қаватли муҳташам бино қад ростлаш олдида. Биринчи қават битказилиб, иккинчиси қурила бошлаганда ука акасига кутилмаган таклиф киритиб қолди.
- Биринчи қаватда қурилган хоналарнинг ўзи ҳаммамизга етиб ортиб ҳам қолади. Иккинчи қаватни қурмай қўя қолсак-чи, ака?
- Қани, давомини эшитайлик-чи…
- Ён қўшнимиз Сожида холанинг ҳеч кими йўқ, яшаб турган уйлари биз солган иморат олдида харобага ўхшаб қолди… Шу иккинчи қаватга кетадиган ғишту тахталардан, барча қурилиш ашёлардан уларнинг ҳам уйларини қайта тиклаб берсакмикан…
- Нималар деяпсан, ука! Бу дунёга бир марта келамиз, ўз ҳузур-ҳаловатингни ўйласанг-чи, нима қиласан бошқаларнинг ғамини еб?!
... Дарҳақиқат, дунёга бир марта келамиз. Қиёматда – намоздан, рўзадан, хайру эҳсондан сўраладиган кунда «қани энди ўладиган дунёга яна бир карра қайтарилсам эди», ёки «қанийди тупроққа қоришиб йўқ бўлиб кетсам эди» каби надоматларимиз асло асқотмайди.

Ўладиган дунё... Дунёда фақат бир марта яшаймиз...

Бу ибораларда маълум жиҳатдан ҳақиқат яшириниб ётибди.

Ҳақиқат шуки, биз чиндан ҳам ўладиган дунёда яшаяпмиз. Одамзод яралганидан бери ҳали биронта инсон дунёга устун бўлгани йўқ. Аввал келганлар ўтиб кетишди, кейингилар ҳам бирма-бир навбати билан бу дунёни тарк этишади.

Биз худди жамоат транспортида кетаётган йўловчиларга ўхшаймиз. Вақти-соати етиб, бекатимизда тушиб қоламиз. Аммо фарқли томони – уловда кетаётганлар қачон, қаерда тушиб қолишини ва у ерга нима мақсадда кетаётганини билади. Йўлга чиқадиган вақтини, ишларини шунга яраша режалаштиради.

Аммо Ер деб аталмиш она сайёра йўловчиларининг йулга чиққанида ҳам, тушиб қоладиган вақтида ҳам ихтиёрлари ўзларида бўлмайди. Ҳеч бир инсон қачон, қаерда нима сабаб билан тушиб қолишини, борадиган манзили қайси маконда эканини билмайди.

Ҳа, ўладиган дунёда яшаяпмиз. Бу иборага яширинган яна бир ҳақиқат шуки, унда ўлмайдиган дунё ҳам мавжудлигига ишора бор. Бинобарин, ўладиган бу дунё ўлмайдиган дунё сари элтувчи бир кўприк, йўлак бўлиб хизмат қилади. Ҳамма гап ана шу кўприк, йўлакдан ўлмайдиган дунёга қандай, қай тарзда ўтиб олишимизга боғлиқ. Демак ўлгандан сўнг қайта тириламиз ва асл ва абадий манзилимизга борамиз. Мумтоз шоирлар тили билан айтганда, фоний дунёдан боқий дунёга, елкамизда нималарни ортмоқлаб борар эканмиз-а?!
Инсоният тарихида ҳали биронта инсон яхши кўриб тўплаган молу дунёсини, эртага ерман деб асраб олиб қўйган ризқу насибасини ўлганидан кейин ўзи билан ортмоқлаб олиб кетган эмас. Бойликни ҳирс билан тўплаётганлардан: «шунча нарсани нима қиласан, барибир ўзинг билан олиб кетмайсан-ку», деб сўрасангиз, «бола-чақамга, улардан ҳам ортса, кейинги зурриётларимга қолади», деган жавобни оласиз. Билмаймизки, фарзанду зурриётларимизни ато этган Аллоҳнинг ўзи уларнинг ризқу рўзини ҳам битиб қўйган.
Мана энди, юқоридаги ибораларнинг иккинчи қисмини таҳлил қилсак бўлаверади. Боқий дунёда кутиб олувчи зот биздан фоний дунёда яхши еб, яхши ичганимизни, қандай қимматбаҳо либосларга бурканиб юрганимизни, ёки аксинча, иссиқ баҳонасида чиройли қилиб яратган қиёфаларни кўз-кўз қилганимизни, қават-қават кошонаю қасрларда яшаганимизни эмас, бир сўз билан айтганда, ўз нафсимиз розилиги учун нима яхшиликлар қилганимизни эмас, балки берилган неъматлар шукронаси учун, ЎЗИНИНГ РОЗИЛИГИНИ топиш учун қандай яхши амаллар қилганимизни сўрайди.

Беихтиёр келибмиз чун, йўқ ихтиёр кетар чоғи,
Бахт - дунё деб хўп елибмиз, ким бахтиёр кетар чоғи?..
Меҳмонмиз Ер юзи узра, кетмоқ изни Мезбондадир,
«Эгар-жабдуқ борми», - демас, тургил тайёр кетар чоғи.
Ясан-тусан қилиб кездик, неъматлардан топдик ҳузур,
Вафо қилурмикан энди, манзил-диёр кетар чоғи?!
Бу дунёнинг сайри гўзал ибодатнинг кемасида,
Чунки руҳинг шул кемага соҳиб-сайёр кетар чоғи.
Ҳар бир ишинг битилмоқда амалларинг китобига,
Ул чоғ бойлик тош босмайди, иймон - меъёр кетар чоғи.
Шайтон лаъин қонга кириб, умр бўйи қилди ҳужум,
Имонингни олмоққа шай ўшал айёр, кетар чоғи.
Тўхтамурод, тоат тила, барча мўъмин-мусулмонга,
Токи имон калимаси бўлғуси ёр кетар чоғи.

Тўхтамурод Баҳромов

Илоҳий ахлоқ

Коммунистик жамият умрини яшаб бўлгач, назаримизда нопоклик барҳам топгандай бўлди. Аммо бу масалада хулоса чиқаришга шошилманг, азизлар. Жамият йўқ бўлгани билан унинг раҳнамоси — шайтон тирик.

Анъанавий ўзбек хонадони – энг яхши бейбипруфинг

Анъанавий Ўзбек хонадонида уй ичидаги деворлар текис қилиб қурилган   

(Ўзбегимнинг буюк кашфиётлари)

Ўзбегимнинг Буюк Кашфиётлари мақолалар тўпламини давом эттирар эканмиз, муҳтарам ўқувчиларни бир муҳим нуқтага қаратмоқчиман: Гапнинг индаллосини айтганда, барча инсонлар битта ота-онадан тарқалган ака-ука ва опа-сингиллардир. Даврлар ўтиши билан барчамиз дунё бўйлаб тарқалиб кетганмиз ва натижада ўз тилимиз, урф-одатларимиз ва турмуш тарзимизга асос солганмиз. Шундай экан, бу улкан 6,5 миллиардлик оиланинг севимли фарзандларидан бўлган Ўзбекжон ўз ҳовлисида турмуш тарзини ва урф-одатларини АЛЛОҲ берган ақлни ишлатиб, ўзи энг тўғри деб билган йўсинда қурди ва бу жараён ҳамон давом этмоқда. Айни пайтда ҳозирги замонда яшаётган ватандошларимиз ушбу кўп йиллик изланишларнинг қатор афзалликларидан баҳраманд бўлмоқдалар…

Ушбу мақолада мен анъанавий Ўзбек хонадони ва унинг болалар учун қанчалик даражада хавфсиз қилиб қурилганлиги ҳақида сўз юритмоқчиман. Бу борада Ўзбек хонадонига тенг келадиган дизайн, яъни усул йўқлигига, келинг, биргаликда амин бўламиз.
Ғарбда ҳамма нарсага ном берилади – бунинг асосий сабабларидан бири ҳамма нарсадан пул ундиришдир. Бунинг ҳеч ёмон жойи йўқ, лекин мен асосий сабаблардан бирини келтирдим, холос. Марҳамат, танишинг: БЕЙБИПРУФИНГ (Babyproofing). Бу сўз "babyproof", яъни «болалар учун хавфсизлаштирилган» деган сўзлар бирикмасидан олинган. Ғарбда уйларнинг ичи болалар учун ниҳоятда хавфли бўлгани туфайли кўплаб ширкатлар бу муаммони қисман ҳал қилишга мўлжалланган буюмларни сотиб мўмай даромад қилмоқдалар. Мисол учун, курси, шифоньер, сервант ва бошқа мебелларнинг қирраларига болажонларнинг ўзларини уриб олишлари йилига минглаб болаларнинг тез тиббий ёрдам шаҳобчаларига олиб борилишига сабаб бўлади. Бунинг олдини олиш мақсадида ғарб мамлакатларида қирралик уй жиҳозларининг четига ёпиштириладиган махсус резина буюмлар сотилади. Болалар зинадан тушиб кетмаслиги учун махсус панжаралар ўрнатилади. Бу каби қўшимча мосламаларнинг санаб саноғига етиш қийин. Ривожланган ғарб ҳар йили шу мақсадда янги нарсаларни ихтиро қилиб фахрланар экан, ўйланиб қоламан, наҳот ота-боболаримиз бу нарсаларни билишмаган, ўз фарзандларининг хавфсизлиги ҳақида қайғуришмаган. Келинг, ғарбдаги уй дизайнерлари ва муҳандислари қандай қилиб уй ичини янада хавфсиз қилиш ҳақида изланишларини давом эттиришаверсину, биз Ўзбегимнинг қуриб қўйган санъат асари – болалар учун хавфсиз уйлар ҳақида мулоҳаза юритайлик!

ПОЛ (avoid stairs)

Кўп қаватли биноларда узун зинадан йиқилиб қанчадан-қанча бола мажруҳ бўлади. Анъанавий Ўзбек уйлари эса бир қаватли қилиб қурилган ва бу оиланинг бой ёки камбағал эканлигига бориб тақаладиган сабаб эмас. Уйларнинг бир қават қилиб қурилганига сабаб баланд йўлаклар, узун зиналарга ҳожат қолдирилмаган. Болалар учун узун зиналар ва йўлаклар (ҳозирги балконлар) хавфли экани ҳаммамизга яхши маълум. Ғарб кўплаб болаларни мажруҳ қилганидан кейингина буни англаб, бугунги кунда уй дизайнида «зиналарни ишлатмаслик» услубини (AVOID STAIRS) қўллаётган бўлса, кўриб турибсизки, ота-боболаримиз фикр-мулоҳаза билан бунинг олдини олишган. Бу нарсалардан сақланишган. Уй ичида оёқ кийим билан юрилмаслиги ҳам ўзбек хонадонининг ажойиб афзаллиги саналади. Бунинг натижасида ташқаридан ифлосликлар уй ичига кирмайди, болалар касалга чалинишдан ҳимояланишади. Агар уй ичи ифлос бўлса, бир ёшгача бўлган болалар уйда эмаклаб юрганларида тез касалланишлари мумкин. Уй ичига полос, гилам ва кўрпачалар тўшаб қўйилишининг сабаби эса йиқилиб тушганида болаларнинг шикастланиш эҳтимолини камайтиради.

ДЕВОРЛАР (as smooth as possible)

Ҳозирда ЕВРОРЕМОНТ қилинаётган хонадонларнинг ичкарисига ҳатто темирдан махсус бурчаклар қўйилмоқда – бу гарчи чиройли кўринса-да, уйни болажонлар учун жуда хавфли ҳолатга келтиради. Анъанавий Ўзбек хонадонида уй ичидаги деворлар текис қилиб қурилган. Бурчаклар чиқарилмаган. Инглизлар бугун уй қураётганида «имкон қадар текис» (AS SMOOTH AS POSSIBLE) қоидасини амалда қўллаётгани ҳам бизнинг дизайнимиз нақадар фойдали эканига яққол исбот бўлиши мумкин. Цемент халқимизга яқинда кириб келди, унгача эса уйларнинг ичи лой билан сувалган. Лой билан сувалганда бурчак чиқариб бўлмайди. Шунинг учун меҳроб ва токчаларнинг бурчаклари ҳам тўмтоқ қилинган. Уй ичида ўтириладиган, асосий ҳаракат бўладиган жойда деворга ёстиқлар тираб қўйилади – албатта бу ёстиқларга катталар суянади, лекин болажонлар шўхлик қилиб деворга урилиб кетсалар ҳам, кўпинча юмшоқ ёстиқ уларни тўсиб қолади.

МЕҲРОБ (niches for furniture)

Ўзбек – серфарзанд халқ. Бу эса уйдаги нарсаларнинг кўпайишига сабаб бўлади. Уларни қаерда сақлаш керак? Сандиқ ва жавонларда, деб жавоб беришган ота-боболаримиз. Лекин уларнинг ўткир қирралари севимли фарзандларини жароҳатламаслиги учун, деворнинг ичи бамисоли бир ковак қилиниб, сандиқ-жавонлар ўша ерга жойланган. Бу ковак кейинчалик МЕҲРОБ деб атала бошланди. У ҳам етмагандай, меҳроб кўпинча қалин парда билан ёпиб қўйилдики, ҳам чиройли, ҳам янада хавфсизроқ кўриниш ҳосил бўлди. Жавон-сандиқлар устига эса кўрпа, тўшак ва ёстиқларни йиғиб қўйди. Ана сизга яна битта БЕЙБИПРУФИНГ. Ғарб ҳам ҳозир шу йўлни танлаётгани, уйда бурчаклар чиқармасдан, балки токчаларни меҳроб каби ичкарига киритаётгани ва шифоньер, шкаф каби мебелларни деворларнинг ичига жойлаштираётгани уй дизайнига бағишланган янги қўлланмаларда кўплаб топилади. Бугун ғарб тилида «мебелни яшириш» (NICHES FOR FURNITURE) деган янги дизайн услуби пайдо бўлган. Ўзбекча қилиб айтсак, бу меҳробнинг ўзгинаси. Ўзимизнинг минг йиллик меҳробимиз!

ТОКЧА ва ДЕРАЗАЛАР (emergency exit)

Ўзбек хонадонида деразанинг ўрни жуда юқори. Деразалар аксарият ҳолларда кенг ва паст қилиб қурилади, бу эса мабодо уйга ўт кетадиган бўлса ва эшик бирор сабабга кўра очилмай қолса, деразадан бемалол ташқарига чиқиб кетишга йўл вазифасини бажаради. Ғарб уйларининг дизайнида сўнгги йилларда «фавқулодда вазиятлар учун чиқиш жойлари» (EMERGENCY EXIT) масаласига катта эътибор берила бошланди. Буни англаш учун улар қанча одамни қурбон беришди, қанчадан қанча болалар уйнинг ичида деразага ета олмай қолиб кетишди. Ҳозир деразаларнинг пастроқ қилиб қурилиши, одам чиқа оладиган даражада кенг бўлиши, хафа бўлишмасину, яна бизнинг эски услубимизни эслатади.
Бундан ташқари девор ичига кичик болалар ета олмайдиган токчалар ҳам қурилади. У ерга идишлар, майда нарсалар жойлаштирилади. Ҳозирда эса кўп ўзбек хонадонларида девор ичидаги токчага ТЕЛЕВИЗОРни ўрнатиб қўйиш урфга айланган. Ҳар ҳолда, телевизорни ерга ёки столга қўйгандан кўра ўзбекча усул анча хавфсиз, чунки телевизор кичик болалар етолмайдиган жойда туради ва агар телевизор ёниб кетадиган бўлса, токча ёнмайди – чунки у сувалган девор ичидан иборат! Замонавий ғарб уйларида телевизорнинг девор ичига жойлаштирилиши, ёки унга атаб махсус токча ясалаётгани ҳозир «БЕЙБИПРУФИНГ»нинг замонавий ихтироси деб аталса-да, ўзбек хонадонларида кўп вақт¬дан бери қўлланилиб келмоқда.

МЕБЕЛЬ (less is best)

Ўзбек хонадонида мебел ғарбдагига нисбатан жуда кам ишлатилади. Масалан, ота-оналар ва болалар кўрпа ёзиб ерда ухлашади ва эрталаб кўрпа меҳробга йиғиб қўйилади. Биринчидан, уйнинг саҳнидан мумкин қадар унумли фойдаланилади, яъни улкан баланд диван хонанинг ярмини эгаллаб турмайди. Иккинчидан эса, мебель бор жойда бурчак бўлади ва шўх болалар яна унга ўзларини уриб олишлари мумкин. Диваннинг тагига кириб қисилиб қолганлар қанча… Бундан ташқари, баланд ётоқда ухлаётган бола уйқусида билмасдан ерга йиқилиб тушиши мумкин. Тўртинчидан, хонанинг ичида баланд ётоқнинг савлат тўкиб туриши ёшларнинг ва кирган бошқа одамларнинг шаҳватини ҳам қўзғамасдан қолмайди. Мебелнинг қанчалик қиммат эканини айтмасак ҳам бўлаверади. Зарур бўлган сандиқ ва жавонлар меҳробда жой олди. Уйда стол, курсилар керак эмас: ерга тўшакларни айлантириб солиб, ўртасига дастурхон солинади. Агар баъзи хонадонлар хонтахта ишлатишса ҳам, унинг устига чиқиб сакраган болаларнинг ўзини жароҳатлаш эҳтимоли анча кам. Шунга ҳам қониқмаган Ўзбек халқи кўпинча овқатланиб бўлгач хонтахтани уйнинг бир бурчагига оёқларини девор тарафга қилиб тиккалаб қўяди ёки умуман хона ташқарисига олиб чиқиб қўяди. Ғарб уйлари дизайнида уй сатҳидан унумли фойдаланиш учун йиғиладиган, деворнинг ичига кириб кетадиган мебеллар ўрнатилаётгани, овқатланадиган жойда деворга йиғиладиган хонтахталар ихтиро қилингани (LESS IS BEST), психолог шифокорларнинг «фарзандлар ота-онанинг қаерда ётишини умуман кўрмаслиги керак» деб қимматбаҳо маслаҳат беришни бошлаганлари уларда «ривожланиш» ҳисобланса-да, бизда содда қилиб «эскиликка қайтиш» дейилиши мумкин.

СЎНГСЎЗ

Ўзим фарзандлик бўлганимдан кейин юқоридаги нарсаларга анча эътибор берадиган бўлдим. Ғарб мамлакатида яшаётганим учун ўзбекча уйнинг, ўзбек ховлисининг ўрни сезила бошланди. «Олдингдан оққан сувнинг қадри йўқ» дейишганидек, менга аввал қолоқ ва жуда содда туюлган уй фарзандларимнинг хавфсизлиги учун энг афзал эканини англаб етдим. Келажакда ўзим уй қурганимда, ғарбдами, Ўзбекистондами, албатта ота-боболаримиз тузиб берган усулларни қўллаб, фарзандларим учун хавфсиз ва шинам уй қураман. Буни «замонавий БЕЙБИПРУФИНГ» дейишадими, «эскиликка қайтиш»ми, фарқи йўқ. Муҳими, фарзандларим бешикаст улғайишса бўлгани!

МАЪМУРЖОН РАҲИМОВ

Нега китоб ўқимайсан, ҳой бола?!

Қадимги Миср эҳромлари деворларига «Бугунги ёшлар ўзгариб кетган» деган ташвишли гаплар ёзиб қолдирилган экан.

Бўлимчалар

  • Тарбия
  • Муаммолар
  • Маслаҳатлар
  • Исмлар

    Фарзанд дунёга келгач, унга чиройли ва таъбир жоиз бўлса айтиш мумкинки, шаръий-исломий исм қўйиш отанинг энг муҳим вазифаларидандир. Зеро, исм киши ҳаёти давомида унга ҳар жиҳатдан таъсир қилиши бор ҳақиқат. Бу нарса тарихдан, хусусан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ва саҳобалар тарихидан маълум ва машҳурдир. Масалан, Ҳудайбияда Набийсоллаллоҳу алайҳи ва саллам Саҳл ибн Амрнинг келаётганини кўриб: “Аллоҳ ишингизни енгиллаштирадиганга ўхшайди”, деганлари, Умар ибн Хаттоб розийаллоҳу анҳунинг ҳаруқалик (ёниш жойилик) Жамра ибн Шиҳоб (яъни, ёниб турган олов ўғли чўғ)га қараб: “Тез уйингга бор, улар аллақачон ёниб кул бўлишди”, деб айтгани шунга далолат қилади.

    Шу маънода қуйида фарзандига чиройли исмлар қўйиш лозимлиги, ёмон ва ножоиз исмларнинг кароҳияти ва шу билан боғлиқ масалалар борасида ворид бўлган ҳадислар орқали исм қўйиш одоби ва шу каби масалаларни Ислом таълимоти асосида ўрганиб чиқамиз. Шунингдек, китобда қўйиш тавсия этиладиган исмлар рўйхати ҳам келтирилади. Бу ерда бериладиган исмларнинг аксарияти саҳобалар, тобеинлар, табаа тобеин ва олиму фуқаҳоларга тегишли бўлиб, бу нарса сизни беэътибор қолдирмайди деб ўйлаймиз.

     

     

    Мусанниф: Зиёвуддин Раҳим

    Тақризчи: Анвар қори Турсунов (Тошкент шаҳар бош имом-хатиби)

    Муҳаррир: Раҳматуллоҳ Дониёр

     

Ҳозир сайтимизда битта меҳмон бор, сайт аъзолари эса йўқ