Muslima.Uz

Шайтон киролмайдиган хонадонлар

Подробности

Бўлим: Ислом дини

Аллоҳдан қўрқиш ҳар бир солиҳ амал асоси ва имонимиз озуқидир. Тақво бўлганидагина тоат, ростгўйлик ва Аллоҳ таолога инобат бўлади. Бу имоний асос мусулмонларнинг Аллоҳни ёдлаш билан, Қуръони карим тиловати билан хонадонларини мунаввар этишларини, Аллоҳ, азза ва жалла, шариатига кўра яшашларини тақозо қилади. Бу асос мустаҳкам бўлган хонадонлар меҳр-муҳаббат, иффат ва поклик хонадонларидир ва уларни Аллоҳ таоло тақво сабабли шайтони рожим қутқуларидан омон сақлайди.
Келинг, шайтони рожим қадам боса олмайдиган бундай хонадонлар билан, уларнинг соҳибларига хос сифатлар билан танишайлик.

Шайтон киролмайдиган хонадонлар
Жинлар ва шайтон

Ҳақ субҳонаҳу ва таоло жинларни оловдан яратди. Улар ҳар хил шаклларга кира олади. Ейди, ичади, уйланади ва наел қолдиради, инсонларни кўра олади, аммо инсонлар уларни кўра олмайди. Уларнинг мўминлари ҳам, кофирлари ҳам бор, уларнинг кофирлари шайтондир. Ҳижр сурасининг 27-ояти мазмуни шундай: "Жинни (яъни, иблисни) эса (одамдан) илгари оташ-оловдан яратган эдик".
Жинларнинг ҳам, инсонлар каби, солиҳлари ва фожирлари бор. Абу Дардо, розийаллоҳу анҳу, ривоят қиладилар: Расулуллоҳ, соллаллоҳу алайҳи ва саллам, айтдилар: "Ҳақ субҳонаҳу ва таоло жинларни уч тур қилиб яратди: бир тури илонлар, чаёнлар ва ер ҳашоратлардир; иккинчи тури ҳаводаги шамолга ўхшаш; учинчи тури ҳисобга тортилади ва жазоланади" (Термизий, "Наводирул-усул").
Абу Саълаба Хушаний, розийаллоҳу анҳу, Расулуллоҳдан, соллаллоҳу алайҳи ва саллам, ривоят қиладилар: "Жинлар уч турдир: бир турининг қанотлари бўлиб, ҳавода учиб юрадилар; иккинчи тури илонлар ва итлардир; учинчи тури қўним топувчи ва кўчувчидир".
Бинобарин, ҳайвонларга эҳтиёт билан муомала қилиниши лозим. Хоссатан, кечқурун эҳтиёт бўлиш керак. Тун жин ва шайтонлар ёйиладиган ва тарқаладиган вақтдир.
Абу Қалаба, розийаллоҳу анҳу, ривоят қиладилар: Расулуллоҳ, соллаллоҳу алайҳи ва саллам, айтдилар: "Итлар ҳам бир жамоа бўлмаганида, уларни ўлдиришни буюрардим. Лекин бир жамоанинг йўқолиб кетишидан қўрқдим. Уларнинг тим қорасини ўлдиринглар, булар жинлардир".
Қоронғи кечаларда жинлар ҳар хил шаклга кирадилар. Мўмин-мусулмонлар ўзларини жинларнинг ёмонликларидан сақлаш учун доимо Аллоҳни ёдлаб юришлари зарур бўлади. Яхшиси улардан узоқ юрган маъқул. Зеро, улар ҳам бизлар каби бир оламдир.
Энди шайтон ҳақида. "Мухторус-сиҳаҳ" луғат китобида унга шундай изоҳ берилган: "Аччиқни чиқарадиган ҳар бир инсон, жин ва ҳайвон шайтондир" (яъни, шайтоннинг ишини қилади).
Заҳҳок ибн Аббосдан, розийаллоҳу анҳу, ривоят қилинади: "Жинлар шайтон эмас. Жинлар ҳам ўлади. Уларнинг мўминлари ва кофирлари бор. Шайтонлар эса иблиснинг болаларидир. Улар иблис билан бирга ўлади".

Ҳар бир инсонда шайтон мавжудлигини Расули Акрам, соллаллоҳу алайҳи ва саллам, баён этганлар. Инсондаги шайтон ўз ишини қилади. Бу нарса унинг кучли эканидан эмас, балки васваса солиш, қизиқтириш, йўлдан уриш каби барча найрангларга моҳир эканидандир. Унинг хилқати, яъни, у инсонларни кўра олиши, инсонлар эса уни кўра олмасликлари бунга ёрдам беради. Аъроф сурасининг 27-ояти мазмуни шундай: "У ва унинг малайлари сизни уларни сиз кўрмайдиган ердан, кўради".
Шайтон найранг қилишга қанчалик моҳир бўлмасин, у қуйида зикр қилинажак сифатларга эга бўлган хонадонларга ва уларнинг аҳлларига дахл ва зиён қила олмайди. Энди шайтон зиён қила олмаидиган, кира олмайдиган хонадонлар ҳақида тўхталиб ўтсак.

Ҳалолдан озиқланувчи хонадонларга шайтон кира олмайди

Аллоҳ таоло покдир, фақат покликни қабул этади. Хонадонимизни ҳаром мол ва таомлардан — етимларнинг молидан, судхўрлик, зўравонлик ва зулм билан топилган моллардан сақлашимизни буюради. Ҳалолдан ризқланган мусулмонни Аллоҳ иблиснинг ҳужумларидан ва ҳийлаларидан сақлайди.
Инсон тановул қиладиган ҳар бир нарса унинг зеҳниятининг ва жисмининг шаклланишига, шубҳасиз, таъсир қилади. Ароқ, наша, афюн каби оғулар истеъмолининг таъсири онида билинса, ўғрилик, порахўрлик, қимор, судхўрлик йўллари билан топилган мол-дунё истеъмолининг таъсири бутун умри давомида акс беради. Шунинг учун динимиз ҳалқум поклигини энг муҳим фарз деб белгилаган. Ҳар бир мусулмон таомининг асли ва топилиш йўллари ҳалол бўлиши лозим. Таомнинг ўзи, асли тоза бўлса-ю, уни қўлга киритиш йўллари ҳаром бўлса, уни еб бўлмайди. Уни топиш йўли ҳаром бўлганидан ейиш ҳам ҳаром бўлади. Ўғрилик, порахўрлик, судхўрлик, босқинчилик, товламачилик, қимор йўллари билан қўлга киритилган ҳар бир нарса ҳаромдир. Бундай нарсаларни истеъмол қилганларнинг қалби қораяди, ҳақни кўрмайди. Улардан меҳр кўтарилади, ўрнини зулм эгаллайди. Уларни шайтон жиловлаб олади.
Бу ўринда яна бир муҳим масалага — етимлар масаласига тўхтамай ўтолмаймиз. Ота-она-сидан ё уларнинг биридан айрилган ҳар бир фарзанд, балоғатга етган ё гўдак бўлишидан қатъи назар, Аллоҳ таоло белгилаган мерос улушини олади. Фарзанд балоғатга етмаган бўлса, унга теккан улушдан бошқаларнинг ейиши мумкин эмас, ҳаромдир. Нисо сурасининг 10-ояти мазмуни шундай: "Етимларнинг молларини зулм йўли билан ейдиган кимсалар ҳеч шак-шубҳасиз қоринларига олов еган бўлурлар ва албатта дўзахга киражаклар!"
Мўминлар етимлар молини емайди. Аксин-ча, уларни қарамоқларига олиб тарбия қилади, ўқитади ва тўғри йўлга бошлайди. Бу асос дарз кетган жойда, етимлар корни ни тўйғазиш ўрнига, уларнинг моли талашиб еб-ичилганида, шайтон бош кўтаради. Уларни забунликка етаклайди.
Мусулмонлар ва уларнинг хонадонлари сақланиши лозим бўлган иллатлардан яна бири судхўрликдир, рибодир. Судхўрлик улкан гуноҳдир. Судхўр Аллоҳнинг, азза ва жалла, душманидир. Бақара сурасининг 275-ояти мазмуни шундай:
"Судхўрлар қиёмат куни тирилтирилганида қабрларидан жин чалган мажнун каби турадилар. Бунга уларнинг рибони байъ каби ҳалол деб эътиқод қилганлари сабабдир".
Аллоҳ таоло рибо қўшилган молни ҳалок қилади ва садақа чиқарилган молга барака ато этади. Рибони еб гуноҳга ботган барчани Аллоҳ таоло ёқтирмайди.
Асли ҳам, топилиш йўллари ҳам ҳаром бўлган таомлар истеъмолининг таъсир доираси истеъмолчи билан чегараланмайди. Унинг фарзандлари ва аҳилларининг барчасида акс этади.
Фарзандларининг иқболини ва салоҳини истаган ота фақат ҳалолдан озуқланиши ва ҳалол касб қилиши шунинг учун ҳам жуда муҳимдир.
Мусулмон озуқи ва озуқ манбаи ҳалол бўлганидан Аллоҳ, азза ва жалла, ҳимоясидадир. Ҳалол еб, ҳалол касб қилган мусулмоннинг хонадонига шайтон кира олмаслиги ва зиён қила олмаслиги шундандир.

Авазхон ҲАЙДАР ўғли тайёрлади

Қиёмат қачон бўлади?

Подробности

Бўлим: Ислом дини

Қардош нашрлардан бирида ишлайдиган ҳамкасбим билан учрашиб қолдик. Салом-алик, ҳол сўрашиш ўрнига мухбир жаноблари оғиз кўпиртириб, кўзларини ваҳима билан катта-катта очганча:
—    Йигирма биринчи декабрда қиёмат бўларкан. Дунё тугаркан. Эшитдингизми?- деб қолди. Ғашим келди. Ҳозир кимни қараманг, оғзида шу гап. Бошқаларни маънавияти, дунёқараши шу миш-мишларга ишонадиган даражада бўлса, булардан яна нимани кутиш керак, десам, минглаб муштарийлар ўқийдиган республикада таниқли нашрда фаолият юритадиган журналистнинг бефаросатлигини нима билан изоҳлаш мумкин?! Бу миш-мишларнинг ноўрин ва нотўғри эканини халққа тушунтириш, одомлар орасида ваҳима тарқалишини олдини олиш ўрнига журанлист жанобларини оломон орасидаги асоссиз гапларга ишонадиган даражада Худо уриб қўйибдими, дейман!
Кейинги пайтларда Интернет тармоғи сайтлари, оммавий ахборот воситалари ва айрим шов-шувли, ёлғон-яшиқ  хабарларни тарқатиш билан даромад топадиган  даврий нашрлар  2012 йилнинг 21-декабрида аллақандай ғайритабиий ҳолатлар юз бериши ҳақида бонг уряпти. Эмишки, айнан шу вақтга Маяликлар календари тугаши, Нибури планетасининг Ерга яқин келиши, Шуман частотасининг 13 даражадан ортиши, 4 та планеталарнинг бир чизиққа тизилиши ва Қуёш системасининг галлактика марказидан ўтиши тўғри келяптимиш. Дунё олимларининг умумий фикрлари бўйича 2012 йил охирзамон бўлиши ҳақида гапирилаётгани кенг оммани ҳайратга солмоқда.
Яна бир асоссиз интернет хабарида жаҳон олимлари 2012 йил 21 декабрда Ер ўз ўқи атрофидан чиқиб кетишини аниқлагани ҳақида ёзилганига кўзимиз тушди. Айрим нашрлар эса башоратчилар Нострадамус ва Ванганинг охир замон ҳақидаги башоратларини ҳеч ўйламай чоп этишгача боришяпти. Хўш, бу сафсаталар билан оммани чалғитиш, одамлар орасида ваҳима уйғотиш кимга керак бўляпти? Умуман олганда, бу каби миш-мишлар замирида нечоғли ҳақиқат бор?
Бугунги мулоҳазалар айни мавзуда. Авваломбор охир замон,  Қиёмат нима дегани?
—    “Қиёмат” сўзи — “тик туриш” маъносини англатади,- дейди диншунос-мутахассис Баҳодир Муҳаммадиев. - Ўша кунда ҳамма гўридан тик туриб тирилиши учун қиёмат шу ном билан номланган. Қиёматнинг бундан бошқа, ҳисоб куни, охират куни, маҳшар куни каби бир қанча исмлари ҳам бор. Сиз юқорида эшитган, ўқиган манбаларда ҳеч қандай ҳақиқат йўқ. Охир замон- Қиёмат қачон рўй беришини Аллоҳ таолодан бошқа ҳеч зот билмайди. Қиёматнинг Қуръони Каримда ва Пайғамбар (сав)нинг саҳиҳ ҳадисларида келтирилган бир қанча аломатлари бор. Қачонки, ўша аломатларнинг ҳаммаси юзага чиқиб бўлса, Аллоҳнинг иродаси билан бу дунёнинг ажали етади ва қиёмат қоим бўлади. Ўшанда бутун борлиқда ҳаёт тугайди. Борлиқнинг ҳозирги низоми тамомила бузилади. Ҳамма нарса остин-устин бўлиб кетади. Ана ўша қиёмат қоим бўлганидир...

Аломатлари...
Одамлар орасида юрганимизда “замон бунақа бўлиб кетди, қиёмат яқин чоғи”, “фалон иллат авж олди, охир замон бўляпти шекилли” ва ҳоказоларга ўхшаган гап-сўзлар кўп айланаётганига гувоҳ бўламиз. Диний манбаларда судхўрлик, зинокорлик, ароқхўрлик каби иллатларнинг авж олиши, олимларнинг ҳурмат ва қадр топмаслиги кабиларнинг  одамлар орасида кенг тус олиши охир замон аломатлари сифатида қайд этилган. Аллоҳ таоло Қуръони Каримда қиёмат манзаралари ҳақида шундай марҳамат қилади: “Қачонки ер қаттиқ ларзага келганида,тоғлар майдалаб, титилиб, чанг-тўзонга айланганда.” (“Воқеа” сураси 4-6 оят).

Ғайб илми ҳеч кимга маълум эмас

Қиёматнинг қачон содир бўлиши ва унинг аломатлари ҳақида шайх  Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларига ҳам кўп саволлар келиб тушган. У жаноб башоратчи олимлар ва мунажжимларнинг охир замон хусусидаги ромларини инкор эта туриб, шундай дейдилар:
— Бу каби нарсалар фолбинликдан бошқа нарса эмас. Қиёмат қачон бўлишини Аллоҳ таолодан бошқа ҳеч ким билмайди. Сиз айтганга ўхшаганлар неча марталаб қиёмат бўлишини эълон қилишган. Аммо доимо ўзлари шарманда бўлишган. Бизда қиёмат қачон бўлишини суриштиришга эмас, қиёматга тайёргарлик кўришга эътибор берилади.
Қиёмат қачон бўлишини Аллоҳ таолодан бошқа ҳеч бир зот билмайди. Бу улкан ҳақиқат Қуръони Каримда кўп марта таъкидланган. Қиёматнинг қачон бўлиши Аллоҳнинг Ўзигагина хос илмдир. Уни ҳеч кимга, ҳатто Муҳаммад (сав)га ҳам билдирмаган. У зот фақат қиёматнинг қачон бўлишинигина эмас, бошқа ғайб илмларини ҳам билмайдилар. Бу билмасликлари эса, айб эмас.
Қиёмат кунининг борлигига келтириладиган далиллар иккига бўлинади.
1. Нақлий далиллар (бошқаларнинг хабари).
2. Ақлий далиллар.
Нақлий далилларга кўра, қисқа қилиб айтганда, инсоният тарихидаги барча динлар иттифоқ қилишганки, инсон ўлгандан сўнг қайта тирилади ва бу дунёда қилган ишларининг ҳисоб-китоби бўлади.
Ақлий далилларга келсак, барча-барча одамлар – қадимгилар ҳам, ҳозиргилар ҳам, саҳродагилар ҳам, шаҳардагилар ҳам, ҳатто энг чекка жойларда яшайдиганлар ҳам, илмлилар ҳам, илмсизлар ҳам ўзида илҳомга ўхшаш бир махфий сезги борлигини билади. Бу сезги айтадики, бу дунёдаги ҳаётдан сўнг яна бошқа ҳаёт бўлади. Унда ҳозирги ҳаётда топилмаган адолат ҳақиқатга айланади, ҳар бир инсон ўзининг қилган ишига яраша мукофот ёки жазо олади.
Норман Билл исмли олим бу борада шундай дейди: «Кишида «Ўлгандан сўнг, яна ҳаёт бўлади» деган сезгининг борлиги Қиёмат кунининг ҳақлигига энг кучли далиллардан биридир.
Аллоҳ таоло инсонни бирор нарсага қониқтирмоқчи бўлса, ўша фикрни унинг қалбига солиб қўяди. Одамларда абадий ҳаётга интилиш (агар у дунёда бўлса ҳам) кенг тарқалган сезгидир. Бунга енгилтаклик билан қараб бўлмайди. Биз интилаётган ва чин қалбдан ҳис қилаётган бу нарса бирор ишончли асоснинг акси бўлиши турган гaп.
Бундай улкан ҳақиқатларга материалистик йўл билан, моддий далиллар билан ишониб бўлмайди. Балки ақийда, илҳом ва руҳий сезгилар йўли билан ишонилади. Илҳом ҳақиқатни илмий фаҳмлашда муҳим омилдир». Доктор Эдуард Кейсел эса «борлиқ азалийдир» дейилишини рад этиб дейдики: «Илм очиқ-ойдин кўрсатиб турибдики, бу борлиқ азалий бўлиши мумкин эмас. Биз доимо иссиқ жисмдан совуқ жисмга ҳарорат ўтиб туришини яхши биламиз. Бунинг акси, яъни совуқ жисмлардан иссиқ жисмларга ҳарорат қайтиб ўтиши асло мумкин эмас. Шунинг ўзи кўрсатиб турибдики, бу борлиқда барча жисмлардаги ҳароратларнинг тенглашиши учун ҳаракат бор. Агар шундай бўлмаса, кимёвий ва табиий ўзгаришлар бўлиши мумкин эмас.
Модомики, кимёвий ва табиий ўзгаришлар давом этиб турган экан, ишонч билан айтиш мумкинки, бу борлиқ азалий эмасдир. Агар азалий бўлганда эди, ундаги энергиялар қачонлардир тугаб, ҳаётдан асар ҳам қолмаган бўлур эди. Шундай қилиб, илм борлиқнинг бошланиши бор эканлигини исбот қилади. Бу эса, Аллоҳнинг борлигига далилдир. Чунки, ҳар бир янги пайдо бўлган нарса ўзини-ўзи ярата олмайди. Балки уни қандайдир ташқи куч вужудга келтирган ва ҳаракатлантирган бўлиши керак. Бу куч Аллоҳдир»
Ислом охират кунига иймон келтиришни ҳам иймоннинг рукн масалаларидан қилган. Иймон келтириш лозим нарсалар ичида бу масалага алоҳида эътибор берилади. Охират кунига иймон бўлмаса ёки мазкур кунга иймон заиф бўлганида, инсоният таназзулга юз тутишини тажриба кўрсатди. Қиёмат кунида ҳамма одамлар қайта тирилишига, бу дунёда қилган амалларининг зарра-заррасигача мукофот ёки жазо олишига иймони йўқ одамдан яхшилик чиқиши амри маҳол. Агар охират кунига иймон бўлмаса, ер юзида эзгулик ва адолатга эришиб бўлмайди. Охират кунига иймон бўлмасдан, «Одам ўлгандан кейин чириб йўқ бўлади, қайта тирилмайди», деган фикр ҳоким бўлса, ер юзида кучли кучсизни еб битирадиган «ўрмон» қонунлари жорий бўлади. Золим беш кунлик дунёда ўз зулми юзасидан жавобгар бўлмай, маза қилиб қолиш пайидан бўлади. Ёлғончи-фирибгар бу дунёда ўз ёлғони, фириби билан давр суриб қолиш пайидан бўлади. Хулласи калом, ҳамма бу фоний дунё матоҳи учун ҳар қандай ёмонликдан, ифлосликдан қайтмайдиган бўлиб қолади. Бундай ҳолатда кучсизлар, мазлумлар ва бечораларга бу дунё тор бўлади, улар учун ҳаёт кечириш чексиз азобга айланади. Жамиятда ноумидлик, лоқайдлик ва ўзини-ўзи ўлдиришлар кўпаяди.
Мазкур бало-офатлардан қутулиш учун, кишилар инсофли, адолатли, тўғрисўз бўлишлари, барча ёмонликдан қайтишлари, ноумид, лоқайд бўлмасликлари учун, охират кунига иймон, албатта, бўлиши лозим.

Умида Азиз тайёрлади.

Қўрғон

Подробности

Бўлим: Ислом дини

Баъзан оилада арзимас гап-сўздан катта жанжал келиб чиқади. Ҳатто бу ҳол оиланинг бузилишигача олиб боради. Ҳартомонлама тушунтиришга ҳаракат қилсак-да, охирини ўйланмай қилинган иш кўп. Айрим ёшлар писандсизлик қилиб, "оила" исмли улуғ қўрғонни осонгина бузади. Айни чоқда, кичик бир камчилик сабаб фарзандларининг бахтини синдираётган ота-оналар ҳам бор. Сал ҳаракат ёрдамида тузалиши мумкин бўлган ҳолни бир томонга ён босиш билан баттар чигаллаштириб юборишади. Динимиз кўрсатмаларидан хабарсизликлари оқибатида ҳаловат ва хотиржамлик макони бўлмиш оилани сақлаб қолишга жиддий қарашмайди.

Юнусобод туманининг "Боғистон", "Қатортол" ва "Отчопар" маҳаллаларида яраштирув ҳайъати аъзосиман. Иш жараёнида бундай ҳолатларнинг кўп учраши мени ташвишга солади. Ахир, бутун оламга раҳмат бўлган жанобимиз Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): "Оила қуринглар (уйланинглар), лекин талоқ қилманглар, чунки талоқ сўзи айтилса, Аллоҳнинг арши титраб, ларзага келади", деганлар (Ибн Аъдий ривояти). Талоқ сўзини ҳатто ҳазиллашиб оғзига олса, ҳалол никоҳи бекор бўлиши, эр ва хотинлик боғи бузилиши шариатимизда баён қилинган. Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): "Уч нарсанинг жиддийи ҳам жиддий, ҳазили ҳам жиддий: никоҳ, талоқ ва ражъат", деганлар (Имом Абу Довуд, Имом Термизий ривояти).

Албатта, фарзанд ҳамма учун ширин. Оилада уруш-жанжал чиққан ҳолатларда ота-она энг олдин ўғил-қизига тўғри насиҳат қилиб, яхши йўлга йўналтирса, иншааллоҳ, оилаларда тинч-тотувлик, хотиржамлик ҳукм суради.

Закариё ҲАФИЗУЛЛОЕВ,
Юнусобод тумани "Камолиддин Ориф ал-Бухорий" масжиди имом хатиби

Никоҳга тарғиб

Подробности

Бўлим: Ислом дини

«Никоҳ» сўзи луғатда «қўшилиш», «жамланиш», «яқинлашиш» маъноларини англатади.
Шариатда эса никоҳ бир боғланиш бўлиб, у туфайли ҳузурланишни қасд этиш, яъни эр кишининг никоҳида шаръан монеълик бўлмаган аёл кишидан ҳузур олишини ҳалол қилишдир.
Никоҳга тарғиб қилиш Қуръони Каримнинг бир неча оятларида келганини аввал ҳам айтиб ўтган эдик. Энди ўша оятлардан бирини мисол тарийқасида келтиришга ижозат бергайсиз.
Аллоҳ таоло «Нисо» сурасида марҳамат қилади:

«Бас, ўзингиз хуш кўрган аёллардан икки, уч, тўртини никоҳлаб олинг. Агар адолат қила олмасликдан қўрқсангиз, биттани» (3-оят).
Аллоҳ таоло ушбу ояти каримада мўмин-мусулмон бандаларга пок йўл билан никоҳда бўлишни амр этмоқда. Шу билан бирга, икки, уч ёки тўртта хотин олиш учун уларнинг орасида адолатли бўлишни шарт қилиб қўймоқда. Ким адолатли бўла олмасликдан қўрқса, биттага уйланиши кераклиги уқдирилмоқда. Бу никоҳга бўлган кучли тарғибдир.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларида ҳам никоҳга тарғиб жуда кучли тарзда келган. Ушбу ҳақийқатни англаб етишимиз учун бир-икки ҳадисни ўрганиб чиқамиз.

Абдуллоҳ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг:
«Эй ёшлар жамоаси, сиздан ким никоҳга қодир бўлса, уйлансин. Албатта, у кўзни тўсувчи ва фаржни сақловчидир. Ким қодир бўлмаса, рўзани лозим тутсин, бу унинг учун бичилишдир», деганларини эшитдим».
Бешовлари ривоят қилганлар.
Ушбу ҳадиси шарифдаги «никоҳга қодир бўлса», деб таржима қилинган ибора арабчада «боъа» дейилиб, моддий, маънавий ва жисмоний жиҳатдан никоҳга қодирлик маъносини англатади.
Демак, шу маънодаги қудратга эга бўлган ҳар бир мусулмон уйли-жойли, оилали бўлишга ҳаракат қилмоғи лозим. Агар никоҳга моддий ёки маънавий жиҳатдан қудрати етмаган, сарф-харажатни кўтара олмайдиган ёки уйланса, умр йўлдошига зулм қилишдан ўзини тўхтата олмайдиган ёшлар бўлса, рўза тутишлари керак. Шу йўл билан улар шаҳватларини босадилар. Чунки рўза туфайли кишининг шаҳвати пасайиб, бошқа жинсдагиларга шаҳват билан қарамайдиган, фаржини зинога ишлатмайдиган ҳолга келади.
Оддий ҳолатларда эса бу икки хавфнинг олдини никоҳ олади. Никоҳдаги киши ўз шаҳватини ҳалол йўл билан қондирганлиги учун кўзи номаҳрамларга қарашдан тийилган, фаржи ҳаромга юришдан сақланган бўлади.
Бу ҳадиси шариф мўмин-мусулмонларни ёшлик чоғларидан никоҳга қодир бўлишлари биланоқ оила қуришга чорламоқда.

Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Уч кишилик гуруҳ Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжалари уйларига Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ибодатлари ҳақида сўраб келди. Бас, уларга (бу ҳақда) хабар берилганида худди у(ибодат)ни оз санагандай бўлдилар. Шунда улар:
«Биз қаёқда-ю, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам қаёқдалар, у Зотнинг ўтгану қолган гуноҳлари мағфират қилинган», дедилар.
Улардан бири:
«Мен тунларни намоз ўқиш билан ўтказаман», деди.
Бошқаси эса:
«Мен доимо рўза тутаман, оғзим очиқ юрмайман», деди.
Яна бошқа бири:
«Мен аёллардан четда бўламан, абадул-абад уйланмайман», деди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам уларнинг олдиларига келиб:
«Шундай, шундай, деганлар сизларми?! Аммо, Аллоҳга қасамки, мен Аллоҳдан энг қўрқувчингизман ва Унга энг тақводорингизман. Лекин рўза ҳам тутаман, оғзим очиқ ҳам бўлади. Намоз ҳам ўқийман, ухлайман ҳам, аёлларга уйланаман ҳам. Бас, ким менинг суннатимдан юз ўгирса, мендан эмас», дедилар».
Икки Шайх ва Насаий ривоят қилганлар.
Бу ҳадиси шарифда уйланиш, оилали бўлиш ибодат, тақводорлик ва Аллоҳдан қўрқиш маъноларига зид эмаслиги баён этилмоқда. Уйланиш Аллоҳдан энг қўрқувчи банда Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларидир.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ким менинг суннатимдан юз ўгирса, мендан эмас, деганлари имкони бўла туриб, никоҳда бўлмаслик, оила қурмаслик мусулмон учун мутлақо тўғри келмаслигини аён этади. Уйланмай, оила қурмай юриш мусулмонларга хос иш эмас. Чунки Аллоҳ таоло хоҳ эркак бўлсин, хоҳ аёл бўлсин, инсон зотини яратган чоғида, жинсий рағбат билан яратган. Бу рағбат инсон учун, унинг бахт-саодати учун, инсоният учун керакли нарсадир. Бўлмаса, Аллоҳ таоло инсонни бундай қилиб яратмас эди.
Ана шу жинсий майлни пок йўл билан қондириш зарур. Бу эса шаръий никоҳ орқали амалга оширилади. Аксинча бўлса, турли ноқулайликлар, зарарлар келиб чиқади.
Уйланмай, оила қурмай, жинсий майлни қондирмай юриш инсон табиатига зид ва зарарлидир. Ўзини жинсий алоқадан олиб қочган кишилар ўз соғлиқларига зарар етказибгина қолмай, инсон наслининг қирқилишига, дунёнинг хароб бўлишига сабаб бўладилар.
Шунингдек, жинсий майлини пок йўл билан эмас, ҳаром йўл билан қондириб юрганлар ҳам ўзлари ва ўзгалар бошига, бутун инсоният бошига турли бало-офатлар келишига сабаб бўладилар. Шунинг учун ҳам Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига амал қилиб, никоҳда бўлишга, оила қуришга ҳаракат қилиш керак. Акс ҳолда У зотнинг йўлларидан бошқа йўлда юрилган ҳисобланади.

Абу Айюб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Тўрт нарса Расулларнинг суннатларидан: ҳаё, хушбўй сепиш, сивок ва никоҳ», дедилар».
Аҳмад ва Термизий яхши санад билан ривоят қилганлар.
Аллоҳ таолонинг Расуллари У Зот яратган бандаларнинг энг сарасидирлар. Улар турли замонларда турли халқлар ичидан танлаб олинган етук инсонлар ҳисобланадилар. Пайғамбарлар Аллоҳнинг инояти ила илоҳий кўрсатмаларни бандаларга етказиб, уларни ҳаётга татбиқ қилишни кўрсатиб берган зотлардир. Уларни турли хато ва гуноҳлардан Аллоҳ таолонинг Ўзи сақлаб турган ва у зотларнинг ҳаётлари умматларига ўрнак бўлган.
Шунинг учун уларнинг суннатларига, хусусан, барчаларига хос бўлган суннатларга амал қилиш ҳар биримиз учун ўта муҳимдир.
Ушбу ҳадиси шарифда Одам алайҳиссаломдан тортиб, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламгача – барча Пайғамбар алайҳиссаломларнинг суннатлари бўлган тўрт нарса ҳақида сўз кетмоқда:
1. Ҳаё.
Ҳаё инсонни бошқа жонзотлардан ажратиб турадиган улуғ сифатлардан биридир. Ҳаё инсонга зийнат ҳисобланиб, у пайғамбарларнинг ҳаммаларига хос муштарак сифат бўлган.
Шунинг учун ҳар бир мўмин ҳаёли бўлишга ҳаракат қилмоғи лозим. Бу ўта муҳим сифат ҳақида, Аллоҳ хоҳласа, ахлоқ китобида алоҳида сўз юритамиз.
2. Хушбўй сепиш.
Хушбўйлик кишига завқ беради, очиқ табиатлик, қувонч келтиради. Хушбўйлик инсон табиатига ижобий таъсир этадиган нарсадир.
Исломда ҳар бир нарсанинг хушбўй бўлишига катта эътибор берилади, қўланса ҳидни йўқотишга ҳаракат қилинади. Чунки бу барча Пайғамбар алайҳиссаломларнинг, жумладан, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларидир.
3. Сивок.
Сивок, яъни оғизни, тишни тозалаб юриш барча Пайғамбар алайҳиссаломларнинг суннатлари эканлигини билмоғимиз лозим. Бу иш ҳам ҳар бир соф табиатли инсон учун керакли бўлган ишлардан. Шунинг учун ҳам уни Аллоҳ таолонинг Ўзи набийларига раво кўрган.
4. Никоҳ.
Аллоҳ таолонинг барча Анбиё алайҳиссаломларини бирлаштириб турувчи суннатлардан яна бири никоҳдир. Бу иш энг муҳим суннатлардан ҳисобланмаганида Аллоҳ таоло уни ҳамма Пайғамбарларига раво кўрмас эди. Бу эса ўз навбатида никоҳга алоҳида аҳамият бериш лозимлигини билдиради.
Исломда никоҳга тарғиб қилиш билан бирга, ундан бош тортиш қаттиқ қораланади.

Саъд ибн Абу Ваққос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Усмон ибн Мазъун бутунлай таркидунё қилмоқчи бўлган эди, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам уни наҳий қилдилар. Агар унга бу ишда рухсат берганларида, биз албатта, ўзимизни бичиб ташлар эдик».
Бешовларидан фақат Абу Довуд ривоят қилмаган.
Усмон ибн Мазъун розияллоҳу анҳу Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг эмикдош биродарларидир. Усмон ибн Мазъун розияллоҳу анҳуда ибодатга ажраб чиқиш майли жуда ҳам кучли бўлган. Аввал Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжаи мутаҳҳараларидан у Зотнинг ибодатлари ҳақида сўраб, уни оз санаб, кейин таркидунёчиликнинг уч хил турини танлаган уч кишидан бири ҳам Усмон ибн Мазъун розияллоҳу анҳу эдилар. Ушбу ҳадисдаги «бутунлай таркидунё қилиш» маъноси уйланишни ҳам тарк қилиш маъносини ўз ичига олган. Шунинг учун ҳам ровий Саъд ибн Абу Ваққос розияллоҳу анҳу:
«Агар унга бу ишда рухсат берганларида, биз албатта, ўзимизни бичиб ташлар эдик», демоқдалар.
Исломда бу иш жоиз бўлмаганлиги учун Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Усмон ибн Мазъун розияллоҳу анҳуга рухсат бермаганлар. Уйланмай юриш мусулмон киши учун яхши эмас. Баъзи дийнларда ибодатга берилганлар уйланишдан воз кечишлари керак. Ундай ишни қилувчилар роҳиблар, қилаётган ишлари роҳиблик дейилади. Исломда эса роҳиблик йўқ, бизнинг дийнимизда уйланиш ҳам ибодат ҳисобланади.
Исломда никоҳ кечиктириб бўлмайдиган уч ишдан бири саналади.

Али ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар:
«Ё Али! Уч нарсани ортга сурмагин! Намозни вақти келганда, жанозани ҳозир бўлганда ва эрсизни тенги топилганда».
Аҳмад, ибн Можа, Термизий ва Ҳоким ривоят қилганлар.
Намоз қанчалик аҳамиятли ибодат эканлигини, бу улкан ибодатни ортга суриш қанчалик ёмон иш эканлигини ҳам ҳамма яхши билади. Шунингдек, жанозани кечиктирмасликка қанчалар аҳамият берилиши ҳам ҳеч кимга сир эмас. Бу икки аҳамиятли ишга никоҳни кечиктирмасликни ҳам қўшиб, бир ҳадисда айтилиши бу ишнинг аҳамияти ҳам аввалги иккисидан қолишмаслигини билдиради.
Мусулмонлар қадимдан никоҳни кечиктирмасликка амал қилиб келганлар. Афсуски, кейинги пайтларда баъзи ҳолатларда турли тушунмовчилик ва сабаблар туфайли бу ишга эътибор йўқолди. Бунинг натижаси ўлароқ, турли муаммолар ҳам келиб чиқа бошлади. Ўзининг Исломга амал қилиши билан фахрланиб юрадиган ўлкалардан бирининг ахборот воситаларида берилаётган маълумотларга қараганда, ўн саккиз миллионлик аҳолининг бир ярим миллионини ўттиз ёшдан ўтган қари қизлар ташкил қилади. Ўттиз ёшдан ўтмагани қанча эканлигини Аллоҳ таолонинг Ўзи билади. Ўша жамиятнинг зиёлилари билан бўлган суҳбатдан маълум бўлишича, иш қизларнинг ўзларининг бахтига тўғаноқ бўлаётган оталари устидан қозихоналарга арз қилишлари даражасигача бориб етган. Оталар қизлари олаётган ойлик маошдан айрилиб қолмаслик учун совчиларга рад жавобини беришар экан.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг биргина ҳадиси шарифларига амал қилмасликнинг оқибатини кўриб қўйинг. Аслида вояга етган фарзандларни никоҳлаб, оилали қилиб қўйиш ота-онанинг ёки уларнинг ўрнини босувчи шахсларнинг бурчидир.

"Бахтиёр оила" китобидан