Сайт бўлимлари
- Никоҳ эълони ва унда кўнгилху
- Никоҳ тўйини қилиш кимнинг зи
- Эр-хотин орасидаги муштарак ҳ
Muslima.Uz
Хорижга чиқиб кетаётган аёл елкасидаги юк
- Подробности
- Бўлим: Бекажон
Шаҳноз хоним билан интернетнинг фейсбук ижтимоий тармоғи орқали танишганмиз. Ҳол-аҳвол сўраб, ёзишиб турамиз. Бир куни Шаҳноз хоним “Хоним, газетачи экансиз, сизга Туркияда иш ва бошқа сабаб билан юрган ўзбек аёллари ҳақида гапириб берсам бўладими?” деб хабар қолдирибди. Таклиф менга маъқул бўлди.
“Мен ҳам ўзбекистонликман. Ўн йилча олдин Туркияга келиб, хусусий радиода ишга жойлашдим. Тақдир экан, Туркияга келганимга йигирма кун бўлиб, турмуш ўртоғим билан танишдим. Бир-биримизга маъқул бўлдик, турмуш қурдик. Турмуш ўртоғим бадавлат инсон. Уйда хизматчи ишлатамиз. Муҳожирларни иш билан таъминловчи ширкатда Ўзбекистондан борган аёллар ҳам иш сўраб мурожаат қилишади. Ишонсангиз, шу кунгача қирқ беш маротаба хизматчи алмшатирдик, ҳаммаси ўзбек аёллари. Уйга келган хизматчи аёлга кўнгли ўксимасин, қимтиниб юрмасин, дея ўзбекча мурожаат қилиб, ўзбекистонлик эканимни айтсам, бирдан муомала-муносабати ўзгаради:
— Эринг бойваччаку, ундан пул олиб бер!- деган талабларни очиқ-ойдин қўядиган аёллардан ҳафсалам пир бўлиб, кейин ишлагани келган хизматчиларга ўзбек тилида гапирмай қўйдим.
Турклар жуда маданиятли, кибор халқ. Булар ўзаро мурожаатларда, “Жоним”, “Шириним”, “Гулим”, “Ҳаётим”, “Ягонам” каби сўзларни жуда кўп ишлатишади. Бегоналарга ва мансаби, ҳаётдаги мавқеига қараб “Хоним”, “бей” ёки “Афандим” деб хитоб қилишади. Ўзбек аёллари бу каби такаллуфларга эътибор беришмайди. Хўжайиннинг исми олдига “Бей” ёки “Хоним” сўзини қўшиб айтишмайди. Турклар буни ҳурматсизлик ҳисоблашади ва танбеҳ беришади. Ўз хатоларини кўришмайдию, туркларнинг танбеҳи оғир ботади.
Туркияда ўзбекларни жуда яхши кўришади. “Ота юртимиздан келган!”, “Боболаримизнинг авлодлари” деб эҳтиром кўрсатишади. Аммо кўп ҳолларда Ўзбекистондан келганлар бу муносабатни суистеъмол қилишади. Эрим билан бозорда юрганимизда, бир ўзбек аёл иккинчисига айтаётган гапи тўсатдан қулоғимга чалиниб қолди:
— Бу ерда ишлаш унчалик шарт эмас,- деяпти афтидан Туркияга анча олдин келган аёл янги борган шеригига.- Бозорга келиб “Мен ота юртингиз — Ўзбекистондан келганман. Илтимос, менга ёрдам беринг, пулим йўқ, ноним йўқ” десанг турклар дарҳол пул йиғиб беришади. Ўша пул анча яшашингга етади. Булар ўзбекларни яхши кўради...
Тўғриси, аёлнинг гапларини эшити уялиб кетдим. Юзсизлик ҳам эви биланда, дегим келдию, эримнинг олдида миллатдошларимга танбеҳ бергани уялдим.
Маҳалламизда бир ўзбекистонлик эркак бор. Ўзбек қўшниларимнинг айтишича, эркак Ўзбекистонда саккиз фарзандини хотинига ташлаб, бу ерга келиб араб миллатига мансуб аёлга уйланиб олганмиш. Ҳеч қаерда ишламайди. Чўнтагида сариқ чақаси йўқ, араб хотинга йигирма минг АҚШ доллари миқдорида маҳр ваъда қилиб уйланган. Таниш-билишларидан қарз олиб яшаб юрганмиш. Ҳар замонда бир эркакка кўзим тушади. Араб хотини билан етаклашиб юрган бўлади. Ўша пайтда саккиз бола билан хотинининг ҳоли нима кечаётган экан, деган ўйдан кўнглим ўртанади. Афсуски, бу ерда унга ўхшаганлар жуда кўп. Инсоф берсин ҳаммамизга!
Аксарият Туркияга ишлагани келган аёллар турк эркакларини шилқимликда, уларга ахлоқсиз даражада муомала қилганликда айблашади. Балки шундайлари ҳам бордир, лекин мен аксарият ҳолларда ўзбек аёллари бу ердаги тунги барлар, беҳаё қаҳвахоналарда номуссизлик қилиб юргани ҳақида эшитаман. Ўз кўзим билан кўрмаганимни гапиргани Аллоҳдан қўрқаман. Кимнидир айблашдан олдин одам ўз хатоларига ҳам назар солгани яхшими, дейман. Бир куни савдо марказида айланиб юриб, тасодифан бир ўзбек аёли билан танишиб гаплашиб қолдим.
— Ўғлимни уйлантираяпман,- деди ўзбек аёл.- Келинчакка сарполар олаяпман. Бу ерга ишлагани келганман.
— Энагалик қиласизми?- деб сўрадим.
— Йўқ, ширинлик заводида ишлайман. Бир турк эркакникида яшайман. Ижара ҳақи бермайман,- деди.
— Турмушингиз бузилганми?- дедим бегона эркакникида қўрқмай яшаётганини гапирган аёлга ҳайрат билан тикилиб.
— Йўқ, эрим бор. Уч болам бор. Тўнғичимни уйлантирамиз. Мен ишлагани келганман,- деди. Тошдай қотиб қолдим. Авваллари ўзбек эркаклари хотинини хорижга жўнатиб, ўзи уйда ўтириб хотини юборган пулларга шоҳона яшайди, деган гапларни эшитсам ишонмай, ғашланардим. Қаршимда турган аёлдан эшитаётганим ҳақиқатни қандай тушунишни билмай, аъзои баданим ваража тутгандай қалтиради. Афсуски, бундайлар жуда кўп бу ерда. Кўпчилигининг ҳикояси аччиқ. Аммо инсон бу қадар ўзини паст, майда кўрмаслиги керак. Турклар ўзбек миллатини ўз жигари, қондоши каби кўрсаю, биз уларнинг меҳрини суиистеъмол қилсак, бу одамийлик мезонларига мос келмайди-ку? Ризқ талабида келишса, ўзлигини унутмай, шаъни, ахлоқи, ориятини поймол қилмай тўғри юриб, ишлаб кетса бўлади-ку? Ҳалол-покиза юрган инсонни Аллоҳ ҳам, бандаси ҳам қўллайди! Покликдан юз ўгириб ўзини таҳқирлаган инсонни ким ҳурмат қилсин? Ким қадарласин? Уйидан, юртидан чиқиб кетаётган аёл елкасида эркак яқинлари ва миллат шаънини ортиб чиққан бўлади. Ўзбегимнинг аёллари шу ҳақиқатни унутмасликларини жуда ҳам истардим...”
Шаҳноз хонимнинг ҳикоялари қанчалик ҳақиқат эканлиги ўзи ва Аллоҳга аён. Мен холис котиб ситфатида уни оққа кўчириб, сизга ҳавола этдим. Хулоса ўзингиздан, дилдош...
Умида АДИЗОВА
Супермаркетларнинг найранглари
- Подробности
- Бўлим: Бекажон
Агар сиз ҳафтада бир марта супермаркетга кириб “бозор” қилишга одатланган бўлсангиз-у, сотиб олаётган нарсаларингиз борган сари озайиб, харажатларингиз кўпайиб кетаётган бўлса, бу сизнинг тежамкорлик хусусиятларингизни йўқотиб, исрофгарлар қаторига кириб қолаётганингизни англатмайди.
Эҳтимол, сиз супермаркет найрангларининг қурбонига айланиб қолган бўлишингиз мумкин.
Қонунни бузмаган ҳолда ҳаридорни “шиладиган” усуллар етарлигидан ортиқ. Қуйида шунақанги услублардан баъзиларини мисол қилиб ўтмоқчимиз.
Махсус нарх (“алоҳида таклиф”, “махсус акция”) ҳаридорларни жалб этишнинг усули, одатда пештахтанинг энг кўринарли ерига қўйилади. Гап шундаки, бу нарх товарларнинг фақат битта турига тегишли (мисол учун, фақат апельсин шарбати ёки қандайдир пушти рангли тирноқ бўяйдиган лак учун) бўлган ҳолда стендда бир нечта вариантлар қўйилади. Ўз-ўзидан, рағбатлантирилган ҳаридорлар саватга икки баробар қиммат бўлган олма шарбатини ва тўқ қизил рангдаги локни ҳам ташлайдилар.
Гўшт ўрнига муз. Музлатилган маҳсулотлар сотиб ола туриб, кесилган бўлакларни синчиклаб текшириб олинг – кўп ҳолларда балиқ ёки гўштнинг тенг ярми муздан иборат бўлади.
Ўрамнинг вазни. Сўнгги 2-3 йил давомида ёрма, шакар, ун каби маҳсулотларнинг ўрамдаги вазни 900 ёки 850 грамм эканлигини кўриш мумкин, ҳолбуки ўнлаб йиллар давомида бунақа ўрамларнинг вазни 1 кило бўлиб келган. Шу билан бирга, ўрамнинг кўриниши одатдагидек, нархи ҳам пасаймаган.
Тўрттасининг нархига битта. Блокларда сотиладиган маҳсулотларнинг (йогурт, печенье ва ҳоказо) нархига эътибор қаратинг. Одатда нарх кўрсаткичларда битта бутун блокнинг нархи қўйилади (мисол учун 1Х4), кассада эса кўп ҳолларда тўрт баробар ҳисобланади.
Тарозидан уриб қолиш. Ўрамларга солинган товарларнинг вазнини назорат тарозиларида текширишни одат қилиб олинг (Қонунга мувофиқ, назорат тарозилари ҳамма ерда бўлиш шарт!). Баъзида фарқ 50-200 граммни ташкил этиши мумкин.
Яна битта “алдов” вазни тортилиб сотиладиган озиқ-овқатга алоқадор – мева, сабзавот, ширинликлар, салатларда нарх 100 грамм учун кўрсатилади, бунга ҳамма одатланганку. Шу билан бирга, “100 грамм” ёзуви майда шрифт билан нарх кўрсаткичнинг бир бурчагига ёзиб қўйилган бўлади. Расман ҳеч ким ҳеч қанақа қоидани бузгани йўқ. Бироқ ҳаридор бу нархда гўё бир килограмм товар сотиб олаётгандек ҳис этади ўзини.
Онам эримнинг олдига қўймайди...
- Подробности
- Бўлим: Бекажон
мендан катта. Узоқ муддат биз шунчаки дўстлашиб юрдик, лекин кейинчалик биз бир – биримизни яхши кўришимизни тушундик. Мен борини ота – онамга айтиб бердим, лекин улар “Уни унут, вассалом” дейишди. Бу эндиликда менинг турмуш ўртоғим бўлган инсоннинг онаси касал бўлиб қолгунга қадар шундай давом этаверди. Унинг оиласи бошқа давлатда яшайди ва эрим мендан биргаликда у ерга боришни илтимос қилди.
Аёл макри – яхшиликми ёки зарар?
- Подробности
- Бўлим: Бекажон
Нимагадир кўпчилигимиз “аёл макри” ва ҳар хил “хотин ҳийлалари”ни – эрнинг мойиллигига эришиш, унинг муносабатини ўзгартириш, оилавий келишмовчиликларда ғолиб бўлиш ва сувдан қуруқ чиқишнинг асосий усули деб ҳисоблаймиз. Шишган лаблар, сукунат ўйинлари ёки айнан қалбга йўналтирилган ўткир ўқ каби илгаридан тайёрланган иборалар – келинг, мулоҳаза юритиб кўрайликчи, эрларимизга аёлларнинг найранги қанчалар таъсир ўтказар экан.
1 – Аёл макри – “Айбсиз айбдор”
Эҳтимол, энг кўп тарқалган аёл ҳийлаларидан бири – уйда асосий мақсади эрнинг раҳмини келтириш бўлган томоша уюштириш. Биз кўз ёш тўкамиз, хўрсиниб йиғлаймиз, “Аҳволим қанчалар ёмонлигига қаранг!” каби луқмалар ташлаймиз, ҳақиқий кичик фожеани ижро этамиз. Хўш, бизнинг жуфтимизга биргаликдаги ҳаётнинг дастлабки ойларида бундай спектакль балки таъсир қилар. Лекин жуда тез кунларда суюкли хотинининг сабабсиз кўз ёшлари унинг ғашига тега бошлайди. Энг аянчлиси эса – биз ҳақиқатда хафа бўлганимизда, эримиз буни манфаатларимизга эришишнинг одатий ҳийла – найранги деб тушуниши мумкин.
2 – Аёл макри – “Бурчлимисан - мулойимсан”, “Ҳақиқий эркак МАЖБУР...”, “Агарда сен мени ҳақиқатда яхши кўрсанг, сен ҚИЛИШИНГ КЕРАК”...
Ҳа, биз маккора аёллар, воқеликни бошқача тасвирлаш санъатига эгамизки, эримиз унда доим ўзини мажбур ҳис қилади. Шу билан бирга, биз усталик билан ўз мажбуриятларимиздан кўз юмиб, бутун диққат – эътиборимизни унинг кичкинагина бўлсада хатоларига қаратамиз. Шак – шубҳасиз, ҳар бир эркак уйланишидан олдин, Исломда оила нима эканлигини аниқ англаши лозим. Лекин ҳаммамиз ҳам нуқсонсиз эмасмиз. Шунинг учун, келинг, севган инсонимизга қандайдир мажбуриятларни бажармаганлиги учун таъна қилавермасдан, энг яхши эр бўлишига кўмаклашайлик. Қандай дейсизми? Шунчаки унинг учун энг яхши хотин бўлиб.
3- Аёл макри – “Қўшнимиз эса аёлига бриллиант маржон совға қилибди...”, “Қаранг, амакиваччангиз, оиласи учун қанақа данғиллама уй қурибди...”, “Дугоналаримнинг барида айфон 7, мен эса халиям 5ни тутиб юрибман...”
Аёл қандайдир хоҳиш - истак ўтида ёна бошлар экан, унинг айёрлиги глобал доирда ҳаракат қила бошлайди. Одатда, бир марта рад жавобини олгач, биз эримиздан ниманидир тўғридан – тўғри сўрамаймиз, ишора йўлларидан борамиз ва бунда унинг эркаклик иззат нафсига нозик, лекин сезиларли ниш урамиз, нафсониятига тегамиз.
Лекин, хонимлар, биз ҳам иззат – нафсдан маҳрум қилинмаганмизку, ва эркакларда бизнинг “бошимиздан тожни ечишнинг” ажойиб усули бор – шунчаки яна бир марта уйланиш. Ана ўшанда солиштирма тахлиллар билан сиз эмас, балки сизнинг жуфти ҳалолингиз шуғулланади. Шунинг учун, келинг, боримизга шукр қилайлик.
4 – Аёл макри – “Мен жажжи қизалоқман”
Аёллар орасида кўп йиллардан бери, эркаклар аёл инфантиллигига мафтун деган уйдирма кенг тарқалган. Уларни шунчаки бол билан боқма, балки болаларга хос одатлари бўлган инжиқ кимсани бер. Ва биз тамомила оқила аёл бўлганимиз ҳолда, эримиз орзусини гавдалантириш учун, “инжиқлик” ниқобини кийиб оламиз. Айнан мана шу фурсатдан бошлаб, бизнинг ҳийламиз юз фоиз тентакликка айланади. Ҳеч ким ҳар доим қатъий ақлли хоним бўлиш керак деяётгани йўқ. Ўзимизда иложи борича узоқроқ сақлашимиз керак бўлган ёшликнинг жўшқинлигини, “маликалик пижамаси” билан бирга бола хонасида қолдиришимиз керак бўлган болаларча қилиқлар билан адаштирманг.
5 – Аёл макри – “Ким мақтаса, у ҳаммадан яхши”
Бу аёл макр – ҳийласи турмуш ўртоғимиз билан бўладиган муносабатда бизга халақит бермаса керак. Эркаклар хушомадни яхши кўради, уларни мақташ керак, лекин ҳис – туйғу билан, асослаб, жой – жойига қўйиб. Унутманг: айнан мана шундай сезгир, меҳрибон ва кучли инсон сизнинг турмуш ўртоғингиз эканлиги учун Аллоҳ Таолога беадад миннатдорчилик ва хурсандчилигингизни билдирган ҳолда, яқин кишингизга меҳр – муҳаббатингизни акс эттирувчи сўзларни айтар экансиз, муносабатларингиз янада мустаҳкам бўлади ва эрингизнинг қалби исийди. Лекин буларнинг ҳунук тилёғлама хушомад билан ҳеч қандай умумийлиги йўқ. Бундай ҳолат борлиги тўғрисида умрбод унутиш керак.
Хулоса: камроқ макр ҳийла, кўпроқ – донолик... Теран аёл донолиги – бизга жуда ҳам етишмаётган жиҳат. Агарда биз доно бўлишни ўргана олсак, маккоралик ҳақида унутишимиз мумкин.
P.S. Шахсан мен аёл донолигига эга бўлишни орзу қиламан! Қадрли ўқувчилар, сизларга ҳам мана шу санъатни ўрганишда давом этишни таклиф этаман.
Сафия Фокина
Шахноза Олимбой қизи таржимаси
Нима сабабдан муслималар ўзларини орқада тутишади
- Подробности
- Бўлим: Бекажон
Кўп йиллардан бери аёлнинг Исломдаги ўрни ҳақида ҳато фикрлар уқтириб келинмоқда, вужудга келган тасаввур андазасига кўра, муслималар ҳаёти фақатгина туғиш ва уй – рўзғор ишларини бажариш билан ўтадиган, жабрланган, унутилган ва учинчи даражага суриб қўйилган мавжудот сифатида қаралади. Исломда аёлнинг интеллектуал ва шахсий ривожланиши назарда тутилмайди. Ундан узоқ бўлган инсонларнинг фикрига кўра, бу бир – бирига тўғри келмайдиган тушунчалардир.
Бўлимчалар
Кўп манзур бўлган мақолалар
- Оилали фоҳишалар
- Эр-хотин ўртасида муҳаббатни кучайтириш учун 10 та восита
- Хар дарднинг шифоси бор
- Жинсий қарамлик (шаҳватпарастлик)
- Зинонинг “замонавий” тури
- Эр ўз аёлидан зерикканлигининг аломатлари
- Рамазонда хотини билан қўшилишлик
- «Мен ичмайман» дейсизми?
- «Сен буюк ялқов бўлиб етишасан!»
- Mаданий ҳордиқдаги маданиятсизлик
Ҳозир сайтимизда 33 та меҳмон бор, сайт аъзолари эса йўқ